Prof. Dr. Annelien Bredenoord voerde in oktober 2020 namens de D66-fractie het woord over de wet die de juridische basis vormt van de CoronaMelder-app (Tijdelijke wet notificatieapplicatie Covid-19). In dat debat stond zij stil bij de disruptieve impact van het SARS-CoV-2 virus op alle facetten van onze maatschappij, en de bijbehorende medische, politiek-beleidsmatige, ethische, en technologische uitdagingen.

...Goed gebruik van technologie gaat natuurlijk verder dan een betrouwbare ‘open source’ broncode en het volgen van de AVG-regels. Om niet alleen over privacy-by-design te kunnen spreken, maar ook over ethics-by-design, dient het ontwerp, de introductie, het gebruik en de evaluatie van deze app zorgvuldig te gebeuren.

De ‘CoronaMelder wet’ legde in die zin een moeilijk dilemma bloot. Aan de ene kant zit de winst van de app vooral in het feit dat het een manier is om de GGD’s te ontlasten en ‘tracing delay’ te verkleinen. 

Daar staat tegenover dat slechts een minderheid van de mensen gelooft dat de informatie uit de app strikt vertrouwelijk blijft. Het datalek bij de GGD zal dit vertrouwen niet verhoogd hebben. Ook kan een dergelijke app chilling effects bevorderen: ervoor zorgen dat we meer en meer gewend raken aan het idee dat iets of iemand doorlopend meekijkt bij alles wat we doen. Het maakt het idee van surveillance normaal, terwijl dat het niet is en in een liberale democratie ook nooit mag worden....

Na een tweedaags debat waarin uitgebreid over het ontwerp, de voorwaarden en de evaluatie van de CoronaMelder is gesproken, hebben we de wet gesteund. Inmiddels zijn we een aantal maanden verder en hebben ongeveer 4.6 miljoen mensen de app gedownload. Ik heb nog geen geluiden opgevangen over druk of dwang om de CoronaMelder te installeren, maar tegelijkertijd is de CoronaMelder er ook niet in geslaagd om de tweede golf in te dammen...

...Een door de overheid ontwikkelde app is nieuw en het is dan ook belangrijk dat de Gezondheidsraad een kader ontwikkelt met heldere criteria voor toekomstige gezondheidsapps en digitale monitoring. Deze commissie is recent van start gegaan en kan ethische kaders bieden, zoals geneesmiddelen en andere interventies in het zorgdomein niet zonder ethische kaders kunnen, geldt dat ook voor apps en andere digitale technologie. Op deze manier verbreden we de voorwaarden voor het ontwikkelen en aanbieden van gezondheidsapps van privacy by design naar ethics by design.

Alles bij de bron; ICT&Health