In de zaak tegen de privacy-schending door Tiktok heeft de rechter massaclaims voor immateriële schade afgewezen. Dit is een gevoelige slag voor de massaclaim namens miljoenen Nederlanders tegen TikTok, maar het raakt ook andere zaken.

Op 25 oktober 2023 heeft de rechtbank Amsterdam vonnis gewezen in de zaak tegen TikTok in Europa en het Chinese moederbedrijf ByteDance van de stichtingen Massaclaim & Consument, Take Back Your Privacy (gesteund door de Consumentenbond) en Somi. Alle drie de stichtingen proberen bij TikTok duizenden euro's per gebruiker te vorderen wegens privacyschending.

Dit vonnis is nog niet gepubliceerd, maar in kleine kring bekend. Het vonnis betreft de ontvankelijkheid van de drie partijen. De rechtbank heeft Somi ontvankelijk verklaard. Voor Take Back Your Privacy en Massaclaim & Consument maakt de rechtbank een voorbehoud 'dat zij alsnog duidelijk dienen te maken dat de zeggenschap over de rechtsvordering in voldoende mate bij hen ligt.'

Immers, deze stichtingen hebben een commerciële investeerder achter zich en de rechtbank is er niet van overtuigd dat de invloed beperkt is zoals de stichtingen beweren. De beide stichtingen moeten hun overeenkomsten met de investeerders op korte termijn aanpassen om elke inhoudelijke invloed op de zaak uit te sluiten.

...De Rechtbank Amsterdam stelt in de TikTok-zaken letterlijk dat “ten aanzien van het gebruik van de TikTok Dienst een eventuele vordering tot immateriële schadevergoeding van iedere gebruiker zozeer afhangt van de individuele situatie van die gebruiker, dat er geen sprake is van een bundelbare (voldoende gelijksoortige) vordering.”

De eventuele schade van individuen kan louter worden gebundeld in een massaclaim als die materieel is. Dat is volgens de rechtbank vooralsnog niet bewezen.

Andere zaken kunnen worden geraakt door dit vonnis; “In vele advocatenkantoren wordt het vonnis intensief bestudeerd. Wat moeten we hiermee?”, aldus Gerrit-Jan Zwenne, hoogleraar aan de Universiteit Leiden en bij de Open Universiteit, en ook als advocaat betrokken bij verschillende claimacties.

Toch zegt hij over deze uitspraak: “Er is bij TikTok en andere sociale netwerken sprake van heel veel, langdurige en ernstige overtredingen van de privacywet, heeft de Europese rechter verschillende keren vastgesteld. Gebruikers lijden zonder meer schade. Het kan niet zijn dat TikTok en de anderen daar zo maar mee wegkomen.”

In Nederland zijn claimzaken aantrekkelijk omdat de Wet afhandeling massaschade in collectieve actie (Wamca) het toestaat dat claims worden ingediend namens personen die zich nog niet hebben ingeschreven. Pas als een claim wordt toegewezen kunnen vele gebruikers aanspraak maken op vergoeding van hun schade.

Zwenne: “Het gaat om zogenaamde strooischade. Veel gebruikers hebben schade geleden, maar het schadebedrag per persoon is veel te laag om individueel te procederen. Daarvoor zijn collectieve acties met krachtenbundeling bedoeld. De schadeveroorzaker komt er niet mee weg.”

Alles bij de bron; Iex