Beide toezichthouders op de geheime diensten publiceerden hun jaarverslag. Wat valt daarin op, en wat moeten we meenemen in de discussie over het aanpassen van de sleepwet (Wiv 2017) en de nieuwe Cyberwet?

Toezichthouders kunnen hun werk alleen goed doen als zij ook toegang hebben tot de juiste informatie. En een democratisch totstandkomingsproces van nieuwe wetgeving kan ook alleen plaatsvinden als duidelijk is wat er precies wordt voorgesteld. Op het gebied van informatievoorziening baren een aantal dingen in de jaarverslagen ons zorgen:

• De Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (toetsingscommissie) probeerde een beeld te schetsen van de impact en reikwijdte van de bevoegdheid tot kabelinterceptie en de hackbevoegdheid. ...Volgens de ministers gaven de passages teveel inzicht in het werk van de geheime diensten. Er zijn zelfs suggesties gedaan hoe de onafhankelijk toezichthouder dit wél kon omschrijven. Omdat de toetsingscommissie deze weigerde over te nemen zijn de passages nu zwartgelakt. De Commissie Stiekem krijgt ook een niet-gelakte versie. Wij roepen die commissie op tot een beoordeling of deze informatie samen met de gedane tekstsuggesties openbaar gemaakt kunnen worden. Op die manier wordt er door een onafhankelijke partij naar de kwestie gekeken en wordt de transparantie die het debat zo hard nodig heeft zo goed mogelijk gewaarborgd.
• Vorig jaar kaartte de toetsingscommissie al aan dat de informatievoorziening vanuit de geheime diensten niet altijd goed ging. Ook dit jaar blijft dat weer een probleem. Om de toetsing op de inzet van bevoegdheden uit te kunnen voeren is de toetsingscommissie volledig afhankelijk van de informatie die zij van de geheime diensten krijgt. En ook dit jaar blijkt weer dat de geheime diensten de toetsingscommissie soms onvolledig of zelfs onjuist informeren.
• En ook bij de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (toezichthouder) gaat dat mis. Wanneer de geheime diensten ingrijpende bevoegdheden inzetten moeten zij dit melden bij deze toezichthouder. Uit een van de onderzoeken die de toezichthouder dit jaar heeft gedaan blijkt dat de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) deze meldplicht in 57 van de 98 gevallen niet nakwam. Dat is meer dan de helft!

Verder valt op dat het aantal verzoeken dat de geheime diensten aan de toetsingscommissie hebben gedaan is gegroeid. Dat betekent dat zij vaker ingrijpende bevoegdheden hebben willen inzetten. Ook die verzoeken zelf zijn volgens de toetsingscommissie toegenomen in omvang en complexiteit. Dat betekent dat de geheime diensten vaker gegevens verzamelen, en ook nog eens per keer meer gegevens verzamelen.

...Meer weten?

Lees hier het jaarverslag van de toetsingscommissie (Tib)

Lees hier het jaarverslag van de toezichthouder (CTIVD)

Alles bij de bron; Bits-of-Freedom