Nederlandse parlementariërs hebben woensdag, net als hun Britse en Baltische collega’s, via Zoom een gesprek gevoerd met een deepfake-imitatie van de stafchef van de Russische oppositieleider Aleksej Navalny. Dat is vrijdagavond bevestigd door de griffie van de Tweede Kamer.

Tech-trendwatcher Jarno Duursma stelde tegen deze krant dat wat er nu met de nep-Volkov is gebeurd, een zorgwekkende nieuwe stap is. ‘We wisten allemaal dat dit ooit zou gebeuren, en nu blijken we er al middenin te zitten. Dit is zeer overtuigend gedaan.’

Rihards Kols, voorzitter van de buitenlandcommissie van het Letse parlement had in maart een kort videogesprek met Volkov. Pas weken later beseft de politicus dat hij het slachtoffer is geworden van bedrog. Dat besef komt als hij van Oekraïense collega’s hoort van een video-ontmoeting met een nep-Volkov. Anders dan bij Kols was zijn gedrag in dit gesprek zeer vreemd en ‘openlijk provocerend’. Ook politici uit Estland, Litouwen en het Verenigd Koninkrijk zijn op deze manier benaderd.

Verraderlijk genoeg trad de nep-Volkov zowel in Nederland als in andere Europese landen op tijdens een live-videogesprek. Tech-expert Duursma: ‘We zitten in een wereld van videovergaderen. Ook de politiek. Je kan er niet meer van uitgaan dat degene die in een vergadering zit ook degene is voor wie hij zich uitgeeft.’ Het is werk van experts, stelt Duursma. ‘Hier moet lang aan gewerkt zijn. Misschien wel door statelijke actoren.’

Alles bij de bron; Volkskrant

D66 heeft kamervragen gesteld over de samenwerking met het omstreden databedrijf Palantir bij Fieldlabs. Kamerlid Van Ginneken wil onder andere van de minister weten tot welke data Palantir toegang had in de samenwerking met Fieldlab Zuid6.

In een brief aan de demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus vraagt Van Ginneken opheldering over met wie Palantir een contract heeft getekend voor de opdracht. De D66-er wil daarnaast weten of er een Data Protection Impact Analyse is uitgevoerd en tot welke informatie het bedrijf toegang heeft.

Ook wil Van Ginneken weten of de minister op de hoogte was van de reputatie van Palantir voordat het contract werd gesloten. Zo wordt de software van het bedrijf ingezet in de Verenigde Staten door de immigratiedienst om ongedocumenteerden op te sporen. Ook heeft Palantir banden met Cambridge Analytica.

De kamervragen van D66 zijn een reactie op een blog en een video die Palantir in februari publiceerde. In de video zegt het bedrijf gebruik te hebben gemaakt van "publiek toegankelijke bronnen, zoals demografische en economische informatie, gegevens over toerisme en verkeer en covid-19 data van het RIVM". Volgens het bedrijf worden de datasets gebruikt om realtime informatie op te vragen over bijvoorbeeld een uitbraak van het virus.

Alles bij de bron; Tweakers

De ministerraad is vandaag akkoord gegaan met het wetsvoorstel dat digitale gegevensuitwisseling in de zorg verplicht. Zorgverleners zullen straks medische gegevens verplicht elektronisch moeten uitwisselen. 

Het is de bedoeling dat zorgverleners, ook al werken ze met verschillende systemen, gegevens over en weer kunnen uitwisselen. "De systemen die huisartsen en ziekenhuizen gebruiken moeten beter met elkaar gaan communiceren - vergelijkbaar met een wereldstekker die verbinding mogelijk maakt met andersoortige stopcontacten", zo laat het ministerie van Volksgezondheid weten.

Er zal worden begonnen met vier gegevensuitwisselingen, namelijk de Basisgegevensset Zorg, Beelduitwisseling, Digitaal Receptenverkeer en Verpleegkundige Overdracht. Tijdens deze processen worden gegevens uitgewisseld zoals informatie over allergieën of bloeddruk, MRI- of hartscans en medicatiegegevens.

Het wetsvoorstel gaat nu naar de Tweede Kamer.

Alles bij de bron; Security

Wie een uitkering aanvraagt, krijgt vaak zonder het te weten te maken met het Inlichtingenbureau. Een stichting die in opdracht van de overheid een burger tot op het bot doorlicht. Het koppelt onopgemerkt allerlei data van instanties. Deskundigen zijn verbaasd: hoever denkt de overheid te mogen doordringen in het leven van een individu? Is dit niet te veel 1984 in 2021?

Wie een uitkering van de overheid aanneemt, heeft nauwelijks nog privacy. Dat zegt rechtsgeleerde en voorzitter van het Platform Bescherming Burgerrechten Tijmen Wisman. ‘Door steun te accepteren, lever je jezelf eigenlijk compleet over aan de overheid.’ Daardoor mag de overheid een bijstandsgerechtigde volledig binnenstebuiten keren, zegt advocaat Stijn Engelen uit Venlo. Hij staat geregeld mensen met een uitkering bij. ‘Ze weten echt alles van je.’

Zo’n allesweter is het Inlichtingenbureau: een stichting die van allerlei overheidsinstanties, gemeenten en sommige nutsbedrijven informatie verzamelt over burgers, deze naast elkaar legt en nog wat stoeit met die data. De aandacht gaat daarbij vooral uit naar eventuele onregelmatigheden. Als het Inlichtingenbureau vervolgens ‘een situatie’ constateert die ‘mogelijk van invloed is op het recht of de hoogte van de bijstand’ – een ‘samenloop’ heet dat in het jargon – dan gaat er een signaal naar de betreffende gemeente. Die kan dan een onderzoek beginnen.

Het Inlichtingenbureau werd twintig jaar geleden ingesteld door de overheid en voert sindsdien vrijwel onopgemerkt en geruisloos zijn werk uit. Maar mede onder druk van de toeslagenaffaire, waarbij de jacht op fraudeurs tot vele, onterechte verdenkingen leidde, is er nu ook weer aandacht voor de Participatiewet, die de bijstand regelt. Daardoor is de vraag actueel hoever de overheid mag doordringen in het leven van een individu. En wat het Inlichtingenbureau precies doet en mag...

...Het komt erop neer dat het bureau de data van organisaties zoals het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV), de Sociale Verzekeringsbank (SVB), de Belastingdienst, de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO), de Rijksdienst voor het Wegverkeer (RDW) en gemeenten aan elkaar koppelt. Het kijkt bijvoorbeeld of iemand met een bijstandsuitkering niet een te dure auto op zijn naam heeft staan. Of dat iemand met een uitkering samenwoont met iemand die genoeg verdient. Of dat er nog ergens vermogen aanwezig is, of dat iemand ergens anders geld vandaan krijgt.

Door de voortschrijdende technische mogelijkheden is het daarbij steeds makkelijker om uitkeringsgerechtigden in de gaten te houden. Het Inlichtingenbureau speelt hierin een grote rol.

Het bureau is in 2001 door het ministerie van Sociale Zaken – met toenmalig staatssecretaris Mark Rutte als verantwoordelijke – ingesteld en heeft als stichting een wat merkwaardige status heeft. ‘Het is ingesteld door het ministerie, valt eigenlijk onder de gemeenten, maar is juridisch gezien zelfstandig.’

Dat betekent in de praktijk dat informatie van het Inlichtingenbureau niet onder de Wet openbaarheid bestuur valt en onduidelijk is wie verantwoordelijk is voor de data die het Inlichtingenbureau verwerkt. 

Alles bij de bron; Volkskrant [uitgebreid, lang verhaal]

Twitter heeft per ongeluk een e-mail naar gebruikers verstuurd waarin hen werd gevraagd om hun Twitteraccount te bevestigen. Veel gebruikers dachten dat het om een phishingaanval of scam ging, mede omdat de e-mail onverwachts kwam. 

Via het officiële Twitter Support-account laat de microbloggingdienst weten dat het om een fout ging en het bericht niet verstuurd had moeten worden. Twittergebruikers die de e-mail hebben ontvangen hoeven hun account niet te bevestigen en kunnen het bericht negeren.

Alles bij de bron; Security

DutchDo, een bedrijf dat meerdere webshops beheert, zegt slachtoffer te zijn geweest van een hack. Daarbij zijn naw-gegevens en e-mailadressen buitgemaakt, van sommige klanten ook 'onherkenbare' wachtwoorden en IBAN's.

Het bedrijf heeft klanten ingelicht per mail; in die mail staat welke gegevens er bij een specifieke klant zijn buitgemaakt. Van sommige klanten zijn alleen naw-gegevens en e-mailadressen gestolen. In andere mails noemt DutchDo het ontvreemden van telefoonnummer, IBAN-nummer of 'ongewijzigde wachtwoorden sinds 2018'. Deze wachtwoorden zijn 'onherkenbaar' opgeslagen, zegt het bedrijf, zonder details te geven....

...Een Allekabels-woordvoerder bevestigt tegen Tweakers dat het niet om een nieuw datalek gaat, maar dat de klanten van de DutchDo-webwinkels bij het datalek met de 3,6 miljoen klanten zitten. Volgens de woordvoerder wordt er sinds vorige week donderdag door interne werknemers en externe beveiligingsbedrijven onderzoek gedaan naar het datalek. Uit dat onderzoek zou zijn gebleken dat klantgegevens van de 34 webshops ook bij het datalek zaten.

Alles bij de bron; Tweakers

De slagkracht van de geheime diensten AIVD en MIVD staat onder druk, stelt de Algemene Rekenkamer in een donderdag verschenen onderzoeksrapport. Bij de voorbereiding van de nieuwe Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, in de volksmond bekend als de sleepwet, is niet goed gekeken hoeveel tijd en geld de uitvoering van deze wet kost. De diensten hebben daardoor minder tijd voor hun hoofdtaak: onderzoek doen naar de nationale veiligheid. 

De bedoeling van de wet was juist de diensten efficiënter te maken en dat is volgens de Rekenkamer nog niet gelukt.

Zo is een belangrijk onderdeel van de nieuwe wet – de kabelinterceptie waarmee de diensten zeer grote hoeveelheden data kunnen onderscheppen – nog nooit gebruikt. Deze sleepfunctie kreeg bij invoering veel kritiek. De diensten kunnen dan een tap zetten op een internetkabel en zo alle dataverkeer binnenslepen. In dat ‘sleepnet’ zit ook enorm veel informatie van in principe onschuldige burgers. Dat kan een inbreuk op hun grondrechten vormen.

De toezichthouder CTIVD constateerde een halfjaar geleden nog dat de diensten bij het opvragen van grote bulkdatasets zich niet goed aan de nieuwe wet houden. Dan gaat het bijvoorbeeld om passagiersgegevens van vliegtuigmaatschappijen of gegevens over belverkeer van telecomproviders. Deze gegevens moeten na analyse anderhalf jaar later vernietigd worden, maar de diensten halen uit tijdgebrek vaak allerlei kunstgrepen uit om de bewaartermijn te verlengen. Dat is onrechtmatig. Gegevens uit kabelinterceptie mogen drie jaar bewaard blijven, maar dat is dus nog nooit toegepast.

Alles bij de bron; Trouw

De federale regering werkt aan een reparatiewet op de vernietigde dataretentiewet. De rechters van het Grondwettelijk Hof beslisten de wet rond dataretentie te vernietigen.

Ze oordelen dat een algemene en ongedifferentieerde bewaring van elektronische communicatiegegevens niet overeenstemt met het Europees recht. Nochtans gelden strenge regels voor zowel de toegang tot als de bewaring van de gegevens, die worden gebruikt in de aanpak van criminaliteit en bedreigingen voor de nationale veiligheid.

De uitspraak komt niettemin niet geheel als een verrassing, bevestigt minister De Sutter. Het Europees Hof van Justitie had zich immers al in gelijkaardige zin uitgesproken. Volgens haar is de regering al met een reparatiewet aan de slag, die ze zo snel mogelijk wil laten.

Alles bij de bron; Nieuwsblad