De gemeente Lelystad maakt sinds kort gebruik van gezichtsscans bij de aanvraag van een paspoort, identiteitskaart of rijbewijs. Het systeem is bedoeld om identiteitsfraude tegen te kunnen gaan. Gebruik van gezichtsherkenning is, na vingerafdrukscans, een nieuwe stap om met meer zekerheid iemands identiteit vast te kunnen stellen. Dit blijkt bij meer dan 100 gemeenten te gebeuren.

Wanneer je bij een gemeente een nieuw paspoort, identiteitskaart of rijbewijs komt aanvragen, moet je je oude (verlopen) document meenemen. Dat document wordt gescand op echtheid, waarbij ook bepaalde gegevens van de foto worden opgenomen. Vervolgens moet je in een camera op de balie kijken. Deze camera analyseert je gezicht en vergelijkt dit met de foto van je document. 'Dan gaat ie dat verwerken, waarna je een groene vink of een rood kruis krijgt', aldus de woordvoerder van de gemeente Lelystad.

Op het moment dat je een groen vinkje krijgt, wordt de scan direct weggegooid.  Wat als er een rood kruis uit de scan komt? 'Als dit zou gebeuren gaan we dit melden, waarschijnlijk bij de politie. Die kan dan een onderzoek starten met gegevens waar wij geen beschikking over hebben.' ....

....'Het is wel een hele rigoureuze, en wat ons betreft overbodige, maatregel', meent Vincent Böhre van Privacy First. Het doel van deze gezichtsscans (evenals bij vingerafdrukken) is om een specifiek soort fraude aan te pakken: look-alike-fraude. 'Maar wat blijkt? Look-alike-fraude komt eigenlijk maar heel weinig voor. Hooguit tientallen keren per jaar in Nederland met Nederlandse paspoorten en ID-kaarten.' Privacy First houdt een overzicht bij van het aantal gevallen van look-alike-fraude

Bohre noemt het dan ook 'disproportioneel' om een vingerafdruk en gezichtsscan af te nemen. 'Wij weten ook wel dat dit op jaarbasis kan helpen om een paar fraudeurs op te pakken. Maar weegt het op tegen een mogelijke privacyinbreuk? Ook behandel je iedere burger bij voorbaat als potentiële fraudeur. Dit getuigt van een hele wantrouwige houding ten opzichte van de eigen bevolking. Dat vinden wij geen gezonde situatie.'

Stel dat je je hier niet prettig bij voelt, ben je dan bij aanvraag van een document toch 'gedwongen' om een gezichtsscan te laten?  'In principe is het een onderdeel van de procedure. Die moet je gewoon volgen, net als dat je bij een paspoort nu je vingerafdruk achterlaat', zegt de woordvoerder van Lelystad. Privacy First staat hier anders in. 'Als je niet kan weigeren, is dat een slechte zaak. Dit soort dingen mogen volgens ons nooit verplicht worden opgelegd. Omdat je een gezichtsscan uit moet laten voeren om een paspoort aan te vragen (en je niet door het leven kan zonder paspoort), is er sprake van afgedwongen toestemming', zegt Böhre stellig.

Alles bij de bron; Radar