Sociaal-psychologe Shoshana Zuboff waarschuwt in haar nieuwe boek voor de manier waarop techbedrijven met onze internetdata omgaan. De mens wordt steeds meer onderworpen aan algoritmen waarop hij geen invloed heeft.

...Vijf jaar geleden geleden muntte Zuboff het begrip surveillancekapitalisme in het pamflet A Digital Declaration. De uitwerking hiervan tot het bijna zevenhonderd pagina’s tellende The Age of Surveillance Capitalism is zo mogelijk nog alarmerender en verontrustender dan het betoog van De Verleiders in DWDD van maandag 28 januari.

Uitgebreid laat Zuboff lezen hoe techbedrijven zich meester maken van velerlei gegevens waarmee ze vervolgens het gedrag en de ervaringen van hun gebruikers niet alleen in kaart brengen maar in toenemende mate ook sturen. Zonder het te weten leveren de gebruikers de grondstof voor de techbedrijven die daar hun enorme winsten mee maken. Als het industriële kapitalisme een vampier van de arbeid is, zoals Karl Marx beweerde, dan is het surveillancekapitalisme een vampier die leeft van menselijke ervaringen, schrijft Zuboff...

...Zuboff is niet de eerste die de ontwrichtende gevolgen van de interneteconomie beschrijft. Zo wees de vroegere internetondernemer Andrew Keen er vorig jaar al in Staying Human in the Digital Age op dat de interneteconomie in hoog tempo tot economische en maatschappelijke ongelijkheid leidt. En net als Zuboff nu liet Jamie Bartlett in The People vs Tech al zien dat internet en sociale media niet hebben geleid tot wereldwijde verbroedering en een global community, maar juist tot segregatie, fragmentatie en de vergiftiging van het publieke debat en zo een gevaar vormen voor de democratie.

Maar in The Age of Surveillance Capitalism graaft Zuboff op indrukwekkende wijze dieper dan haar voorgangers...  Toch weet Zuboff ondanks haar indrukwekkende analyse van het surveillancekapitalisme zelf ook niet goed wat er tegen het parasitaire monster kan worden ondernomen. Verder dan ‘collectieve acties’, waarop Keen en Bartlett vorig jaar ook al wezen, komt ze niet. The Age of Surveillance Capitalism eindigt dan ook met een even strijdvaardige als onmachtige oproep tot verzet: ‘De Berlijnse Muur viel om vele redenen, maar bovenal omdat de bewoners van Oost-Berlijn zeiden: “Weg ermee”. [...] Laat dat ook onze oproep zijn: “No more”.’

 Alles bij de bron; NRC