Handig: een lantaarnpaal die aangaat als iemand in het donker langsloopt. Maar wat als het een lantaarnpaal, microfoon, beweging­sensor en beveiligingscamera in één is? Waar worden deze gegevens opgeslagen? En wie mag ze gebruiken?

Sensoren verzamelen informatie over de wereld om ons heen. Ze kunnen steeds meer: locaties bijhouden, temperatuur meten, geluid opnemen, objecten en mensen herkennen. Het verzamelen, opslaan, delen en combineren van al deze gegevens kan tal van gevolgen hebben. Zowel op collectief als individueel niveau. ‘Weet je of iemand op het Malieveld in Den Haag was, precies tijdens een protest van een radicaal gezelschap, dan kun je ineens heel veel zeggen over die persoon,’ legt Marc de Vries van Geonovum uit. Deze organisatie maakt geo­informatie van de publieke sector toegankelijk en helpt de overheid deze data te benutten.

‘Gemeenten hebben regels voor aanplakbiljetten, vechthonden, prostitutie. Maar niet voor sensoren en de data die zij verzamelen,’ vertelt hij. Daarom schreef hij de Handreiking Spelregels Data Ingewonnen in de Openbare Ruimte...

...Gemeenten zijn van oudsher verantwoordelijk voor het beheer van hun openbare ruimte. Met de komst van sensoren komen daar mogelijk ook nieuwe verantwoordelijkheden bij. Denk aan het beschermen van privacy van inwoners, zorgen voor een rechtvaardige behandeling en een gelijk speelveld voor bedrijven. De Vries: ‘Gemeenten beheren zo’n 95% van de openbare ruimte. En daarmee de kabels, muren en andere infrastructuur waar sensoren gebruik van moeten maken. Gebruik die positie bijvoorbeeld om eigenaarschap te claimen over data die in de publieke ruimte worden ingewonnen.

De gemeente zou mogelijk ook een rol kunnen spelen bij die handhaving. Bijvoorbeeld door een gemeentelijke sensorverordening in te stellen, net als een APV (Algemene Plaatselijke Verordening). Hetzelfde gaat op voor andere datadomeinen. Door bepaalde regels in te zetten, kan de gemeente in de toekomst misschien taken van de mededingingsautoriteit op lokaal niveau op zich nemen.’

Alle spelregels zijn te vinden op meteninhetopenbaar.locatielab.nl.

Alles bij de bron; Rathenau