Sinds 2009 bestaat de controversiële Europese verplichting om vingerafdrukken in paspoorten op te nemen. Tot nu toe waren identiteitskaarten van deze Europese verplichting uitgezonderd. Sinds 2009 werden ook in Nederlandse identiteitskaarten vingerafdrukken opgenomen, maar wegens privacybezwaren werd deze Nederlandse verplichting per januari 2014 afgeschaft. Inmiddels bestaat er echter nieuwe Europese wetgeving waardoor de opname van vingerafdrukken in identiteitskaarten per 2 augustus 2021 alsnog weer verplicht wordt.

Nederlandse burgers kunnen tot 2 augustus as. nog een nieuwe identiteitskaart zonder vingerafdrukken aanvragen. Daarna niet meer, tenzij u "tijdelijk of permanent fysiek niet in staat bent om vingerafdrukken te laten afnemen."

Naar verwachting zal de Eerste Kamer op 13 juli as. debatteren over de wijziging van de Paspoortwet i.v.m. de herintroductie van vingerafdrukken in Nederlandse identiteitskaarten. In dat verband stuurde Privacy First gisteren onderstaande email aan de Eerste Kamer:

....Na lezing van het huidige verslag van uw Kamer bij de wijziging van de Paspoortwet ter herinvoering van vingerafdrukken in identiteitskaarten, attendeert Privacy First u hierbij dan ook op onderstaande aandachtspunten. In dit verband verzoeken wij u om tégen de betreffende wetswijziging te stemmen, ook tegen het Europese beleid in. Immers:

1. Reeds in mei 2016 heeft de Raad van State geoordeeld dat vingerafdrukken in Nederlandse identiteitskaarten in strijd zijn met het recht op privacy wegens gebrek aan noodzaak en proportionaliteit, zie https://www.raadvanstate.nl/pers/persberichten/tekst-persbericht.html?id=956 .
2. Uit Wob-verzoeken van Privacy First is gebleken dat het te bestrijden fenomeen (look-alike fraude met paspoorten en identiteitskaarten) dusdanig kleinschalig is, dat verplichte afgifte van ieders vingerafdrukken ter bestrijding hiervan volstrekt disproportioneel en dus onrechtmatig is. Zie https://www.privacyfirst.nl/rechtszaken-1/wob-procedures/item/524-onthullende-cijfers-over-look-alike-fraude-met-nederlandse-reisdocumenten.html.
3. Bij de vingerafdrukken in paspoorten en identiteitskaarten gold de laatste jaren een biometrisch foutenpercentage van maar liefst 30%, zie https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-32317-163.html (staatssecretaris Teeven, 31 jan. 2013). Eerder gaf minister Donner een foutenpercentage van 21-25% toe: zie https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-25764-47.html (27 april 2011). Hoe hoog zijn deze foutenpercentages anno 2021?
4. Mede vanwege bovengenoemde hoge foutenpercentages worden de vingerafdrukken in paspoorten en identiteitskaarten tot op heden vrijwel niet gebruikt, noch in het binnenland, noch aan de grenzen of op luchthavens.
5. Vanwege deze hoge foutenpercentages instrueerde voormalig staatssecretaris Bijleveld (BZK) reeds in september 2009 alle Nederlandse gemeenten om (in principe) geen vingerafdruk-verificaties uit te voeren bij de uitgifte van paspoorten en identiteitskaarten. Bij een “mismatch” dient het betreffende ID-document immers retour aan de paspoortfabrikant gezonden te worden, wat bij hoge aantallen tot snelle maatschappelijke ontwrichting zou leiden. Tevens maakte BZK zich in dit verband zorgen om grootschalige onrust en mogelijk geweld bij gemeentebalies. De betreffende zorgen en instructie van staatssecretaris Bijleveld gelden tot op heden nog steeds.
6. Sinds 2016 lopen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg nog diverse individuele Nederlandse rechtszaken waarin de verplichte afgifte van vingerafdrukken voor paspoorten en ID-kaarten aangevochten wordt wegens strijd met art. 8 EVRM (recht op privacy).
7. Voor mensen die om welke reden dan ook geen vingerafdrukken wensen af te geven (biometrisch gewetensbezwaarden, art. 9 EVRM) zou alsnog een uitzondering moeten worden bedongen.
8. Mede om bovenstaande redenen worden sinds januari 2014 voor de Nederlandse identiteitskaart geen vingerafdrukken meer afgenomen. Het is aan uw Kamer om deze situatie te handhaven en tevens aan te dringen op afschaffing van vingerafdrukken voor paspoorten.

Zie voor achtergrondinformatie het WRR-rapport ‘Happy Landings’ dat Privacy First directeur Vincent Böhre schreef in 2010. Mede naar aanleiding van dit kritische rapport (en de grootschalige rechtszaak van Privacy First c.s. tegen de Paspoortwet) werden de decentrale (gemeentelijke) en geplande centrale opslag van vingerafdrukken in 2011 afgeschaft.

Alles bij de bron; PrivacyFirst