Zweden vereenvoudigt het inzetten van cameratoezicht en schrapt de nu nog geldende vergunningsplicht. Dit moet het eenvoudiger maken voor 'diegenen' die camerasurveillance willen inzetten om misdrijven te 'voorkomen, afschrikken of onderzoeken'.
De nieuwe regelgeving stelt wel eisen aan het cameratoezicht van gemeenten, autoriteiten en andere entiteiten. Zo moet onder andere het cameratoezicht worden aangemeld bij een register. Ook moet het noodzakelijk belang van het cameratoezicht worden gedocumenteerd.
Daarnaast krijgen politie en opsporingsdiensten 'uitgebreidere mogelijkheden' voor het gebruik van camera's. De Zweedse privacytoezichthouder zal de nieuwe regelgeving gaan handhaven en stelt dat andere regels voor cameratoezicht gewoon van kracht blijven.
Alles bij de bron; Security
Aldi sluit morgen een kassaloze winkel die het ruim twee jaar geleden in het centrum van Utrecht opende. De winkel maakte gebruik van honderden camera’s in het plafond en sensoren in de schappen om zo boodschappen van klanten te detecteren. Om bij de testwinkel boodschappen te kunnen doen moesten klanten eerst de ALDI Shop & Go-app installeren.
Boodschappen konden tijdens het winkelen direct de tas in en de klant hoefde ook niet meer naar de kassa of de producten bij de zelfscan te scannen. De app zorgde ervoor dat de producten direct bij het verlaten van de winkel automatisch werden afgerekend met de aan de app gekoppelde creditcard. Later konden klanten ook via Apple Pay en Google Pay te laten betalen, gevolgd door het betalen met een normale betaalpas, maar dat zorgde niet voor voldoende klanten.
Het systeem dat ALDI gebruikte is ontwikkeld door Trigo Vision en maakt gebruik van "intelligente camera’s" en sensoren in de schappen. De supermarktketen stelde dat alleen de bewegingen die de klant en het artikel maken worden gevolgd.
Alles bij de bron; Security
De Nederlandse politie heeft naar eigen zeggen een nieuw wapen in de misdaadbestrijding: de deurbelcamera. Zulke camera’s zijn al een tijdje in opmars bij onze noorderburen. “Het zou mooi zijn als iedereen zo’n camera heeft”, zegt Sybren van der Velden Walda, projectleider woninginbraken bij de Nederlandse politie in het Algemeen Dagblad.
Ook in België schaffen steeds meer gezinnen een eigen bewakingscamera aan. In 2021 waren 91.278 privécamera’s, waaronder deurbelcamera’s, geregistreerd bij de FOD Binnenlandse Zaken. Inmiddels zijn dat er 172.614: bijna 90 procent meer. De politie ziet het ook bij ons graag gebeuren.
Matthias Dobbelaere-Welvaert, privacyexpert en directeur van stichting The Ministry of Privacy, begrijpt dat de politie er een handig hulpmiddel in ziet. “Als iedereen zo’n camera ophangt, beschikt de politie over een gigantisch surveillancesysteem waar het zelf niets in moest investeren."
Voor wie zelf zo’n bel heeft hangen, laten de voordelen zich raden. Daartegenover staan de zorgen van buurtbewoners en argeloze voorbijgangers, die het gevoel hebben dat ze bespied worden door al die extra ogen. “Het is al jaren een van de thema’s waarover we de meeste vragen of verzoeken om bemiddeling krijgen”, zegt Aurélie Waeterinckx, woordvoerder van de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA).
De regelgeving in ons land is nochtans duidelijk. “Het is niet de bedoeling dat je met zo’n camera de hele dag de openbare weg of de tuin van je buur zit te filmen”, zegt Waeterinckx. “Toch stellen we vast dat veel mensen daarvan niet op de hoogte zijn.”
Dat maakt volgens Vincent Böhre, jurist en directeur van de organisatie Privacy First, de oproep van de Nederlandse politie problematisch. “Eigenlijk is dit een vorm van opruiing. De politie mag burgers niet oproepen om zulke camera’s te gebruiken om de straat te helpen bewaken, want dat gebruik gaat in tegen de wet.”
De vraag is wel: hoeveel zorgen moet je je maken over die alziende deurbellen in je straat, als je zelf niks te verbergen hebt? En is een inbraak geen veel grotere schending van je privacy?
“Je moet het volledige plaatje bekijken”, zegt Dobbelaere-Welvaert. “Naast deurbelcamera’s hangen er inmiddels overal ANPR-camera’s. Nu de Europese Unie ook de deur openzet om gezichtsherkenning te gebruiken, moet je vaststellen dat je als burger eigenlijk overal gevolgd kunt worden.”
Volgens hoogleraar informatierecht Kristina Irion (Universiteit van Amsterdam) brengen de deurbelcamera’s ook een ander, minder zichtbaar gevaar met zich mee. De beelden die zo’n camera maakt, worden op buitenlandse servers opgeslagen. Die gegevens worden ook niet standaard versleuteld, waardoor ze gebruikt kunnen worden om advertenties op maat te maken.
Inmiddels zijn gevallen bekend van hackers die de camera-app overnemen en via de speaker doodsbedreigingen uiten. En zo worden de bespieders opeens zelf bespied. “Ook al creëren die camera’s een zeker veiligheidsgevoel, je stelt je dus ook bloot aan nieuwe gevaren”, zegt Irion.
Alles bij de bron; deMorgen
De Belgisch regering wil camera's gaan inzetten die herkennen of automobilisten een mobiele telefoon vasthouden, maar daarmee verdwijnt het laatste restje publieke privacy, aldus privacyexpert Matthias Dobbelaere-Welvaert van de privacyvereniging Ministry of Privacy.
“Met dit soort camera’s verdwijnt het laatste restje publieke privacy”, zegt Dobbelaere-Welvaert. "Ook wij betreuren ongevallen door gsm’en achter het stuur. Maar er blijven maar camera’s bijkomen, met almaar meer functionaliteiten." De privacyexpert merkt op niet in "Chinese toestanden" te willen belanden. "Eerst zouden ze alleen worden gebruikt om terroristen te klissen, maar vervolgens blijken diezelfde camera’s ook goed voor heel wat andere toepassingen. Ergens moet toch de grens worden getrokken."
De privacyexpert trekt fel van leer tegen de plannen. "Vias krijgt weer hun lobbyresultaat. De ANPR-camera’s die er ooit stonden voor terroristen en zware criminelen, moeten straks met véél meer zijn, én ze gaan ook nog eens gezichtsherkenning invoeren om je achter je stuur te filmen", zo laat hij weten. "Wie hoopt dat er in deze regering ook maar iemand zich bekommert om uw en mijn privacy, is eraan voor de moeite."
Alles bij de bron; Security
Camera in Beeld is een systeem van de politie waar burgers, overheidsinstanties en bedrijven hun beveiligingscamera‘s kunnen registreren. Mocht er bijvoorbeeld een inbraak zijn gepleegd kan de politie via de database kijken waar er camera’s hangen waar mogelijk iets op te zien is en neemt vervolgens contact op met de eigenaar van die camera’s.
"In dit systeem houden wij per straat bij welke beveiligingscamera’s beschikbaar zijn, wie de eigenaar is en hoe lang de beelden worden bewaard. De politie kijkt niet live mee met de beelden. Wel worden de beelden vaak gevorderd, liet BNR eerder dit jaar weten.
Volgens minister Van Weel blijft de inzet van camerabeelden belangrijk bij de opsporing en vervolging van verdachten. In zijn voortgangsrapportage over de aanpak van High Impact Crimes aan de Tweede Kamer wordt niet gemeld hoe vaak beelden hebben geholpen bij de opsporing en vervolging.
Alles bij de bron; Security
Rotterdam gaat vaker drones voor inspecties inzetten, zo heeft de stad bekendgemaakt en is daarmee naar eigen zeggen ook de eerste grote gemeente in Nederland die drones inzet in een no-flyzone. Daarnaast is het de bedoeling dat beelden van drones straks als livestream zijn te volgen via de website van de gemeente.
Rotterdam maakt sinds kort gebruik van drones bijvoorbeeld voor het inspecteren van bruggen en natuurgebieden.
Een groot deel van Rotterdam is aangemerkt als no-flyzone, wat inhoudt dat drones er niet mogen vliegen. "Om het verkeer van Rotterdam The Hague Airport niet te storen, heb je toestemming nodig om te vliegen boven de stad. Ook de gemeente heeft die toestemming nodig", aldus de gemeente. Tevens wordt benadrukt dat drones vanwege privacy geen mensen, auto’s en kentekens filmen.
Alles bij de bron; Security
Supermarkten door heel het land experimenteren volop met ‘slimme’ software en geavanceerde camera’s om diefstal tegen te gaan. Supermarkt Jumbo heeft één van de meest zichtbare diefstalpreventie-maatregelen geïntroduceerd, namelijk een ‘confrontatiemonitor’. Maar ook onzichtbare, ‘slimme’ camera’s.
De ‘confrontatiemonitor’ is een monitor waarop klanten die afrekenen bij de zelfscankassa zichzelf zien, maar wat wordt er met beelden gedaan?
De beeldschermen zijn puur bedoeld om klanten een digitale spiegel voor te houden, verklaart een woordvoerder van Jumbo. Van de beelden worden geen opnames gemaakt, want de confrontatiemonitors zijn niet aangesloten op het reguliere camerasysteem, zegt ze. Medewerkers kunnen alleen eventueel op het schermpje meekijken.
Het gebruik van de monitor is een voor klanten zichtbare maatregel die ethische bezwaren oproept. Daarnaast experimenteerde de supermarktketen de afgelopen maanden met ‘slimme’ camera’s, die met speciale software van het Franse bedrijf Veesion ‘verdachte bewegingen’ van klanten detecteren. Ook andere grote winkelketens maken gebruik van de toepassing van het Franse bedrijf.
Met het systeem worden ‘bepaalde gedragingen’ van winkelbezoekers gesignaleerd. ‘Zoals het snel pakken van verschillende producten op een rij of wanneer beide handen in het schap worden geplaatst’, schreef Jumbo eerder.
Het Commission Nationale de l’Informatique et des Libertés (CNIL), de Franse onafhankelijke toezichthouder op de naleving van privacywetgeving, tikte Veesion onlangs nog op de vingers. Volgens CNIL verzamelt Veesion mogelijk tegen de regels biometrische gegevens van winkelbezoekers. Veesion zelf zegt dat de beelden die de software analyseert zijn geanonimiseerd en daarom buiten de privacywet vallen.
De Franse rechter buigt zich binnenkort nog over de zaak tussen CNIL en Veesion. Jumbo wil niet zeggen of ze van de lopende zaak af weet en ook niet of ze het systeem van Veesion nog blijft gebruiken.
Alles bij de bron; AD
De software die supermarkten en winkels gebruiken om verdacht gedrag te detecteren, is in strijd met de AVG, zo heeft de hoogste Franse bestuursrechter, de Conseil d'Etat, geoordeeld. Eerder stelde de Franse privacytoezichthouder dat de software in strijd met Artikel 21 van de AVG is, dat gaat over het recht om bezwaar te maken tegen de verwerking van persoonsgegevens.
Fabrikant Veesion stelt dat het een beroep kon doen op een uitzondering onder Franse wetgeving maar de rechter verklaart het verzoek echter ongegrond en oordeelt dat de software van Veesion geen beroep op de genoemde uitzondering kan doen.
Die uitzondering geldt alleen voor beveiligingscamera's met betrekking tot het beveiligen van grote evenementen tegen aanslagen. Dit is niet het geval bij de systemen die Veesion levert, die zich bezighouden met het algoritmisch verwerken van verzamelde camerabeelden. Het bedrijf kan dan ook geen beroep op de uitzondering doen.
Eerder dit jaar meldde Veesion dat ook in Nederland ruim honderd supermarkten zijn met camera's die via de software van het bedrijf verdacht gedrag van klanten detecteren.
Alles bij de bron; Security
De politiedatabase Camera in Beeld bevat inmiddels zo'n 338.000 beveiligingscamera's, waarvan het grootste deel van bedrijven. De beelden worden vaak gevorderd, meldde BNR begin dit jaar.
Van de zo'n 338.000 camera's zijn er bijna 240.000 van bedrijven, 75.000 van particulieren en 23.000 van de overheid. Het gaat hier alleen om camera's die zijn aangemeld. Het werkelijke aantal camera's in Nederland ligt dan ook hoger.
Beelden van camera's in de openbare ruimte worden meestal 28 dagen bewaard en daarna verwijderd. "Alleen als beelden relevant zijn in een strafrechtelijk onderzoek kunnen ze voor langere tijd bewaard worden. Maar daar moet dan wel écht een reden voor zijn", zegt Gerard Ritsema van Eck, universitair docent IT-recht over privacy en gegevensbescherming aan de Rijksuniversiteit van Groningen.
Alles bij de bron; Security
De Volkskrant bericht over de surveillancecamera’s in Parijs die volgens de autoriteiten nodig waren voor het beveiligen van de Olympische Spelen, maar nu het evenement is afgelopen voorlopig in de Franse hoofdstad blijven hangen. De wetgeving waardoor de inzet van de 'augmented' beveiligingscamera's mogelijk is loopt af op 31 maart 2025. Tot dan blijven de camera's in gebruik.
"Het is een klassiek voorbeeld dat de Olympische Spelen worden gebruikt om zaken door te voeren die in normale tijden niet aangenomen zouden worden", zo liet digitale rechtenactivist Naomi Levain afgelopen maart al weten.
Universitair hoofddocent privacy en technologie aan de Radboud Universiteit Jaap-Henk Hoepman heeft verschillende bezwaren tegen dergelijke digitale surveillance in de publieke ruimte. Als eerste gaat het om het ‘chilling effect’, waardoor mensen zich anders gaan gedragen omdat ze weten dat ze in de gaten gehouden worden en niet als probleemgeval willen worden aangemerkt.
"Privacy zorgt ervoor dat je niet meteen wordt aangesproken op het hebben van bizarre ideeën of gedachten", merkt hij op. Volgens hem is dergelijke vrijheid essentieel voor de creativiteit in een samenleving. "Het vormt ook de basis voor innovatie en vooruitgang." Daarnaast kunnen normerende algoritmes mensen die buiten de normale kaders vallen harder raken. "Als kunstmatige intelligentie bepaalt wat afwijkend is, bepaalt die software ook wat de norm is. Wat daarvan afwijkt, is slecht."
Als laatste waarschuwt Hoepman voor het normaliseren van surveillance. "Er is een permanente drang om het nóg wat veiliger te maken omdat de technologische mogelijkheden er nu eenmaal zijn. Gevolg is een steeds verstikkender samenleving, waar de overheid steeds strikter en makkelijker kan handhaven." Daarbij zal de technologie uiteindelijk ook voor andere doeleinden worden ingezet. Zo hebben Den Haag en Roermond geëxperimenteerd met cameratoezicht bij afvalcontainers, waarbij burgers die alleen hun afval wegbrachten in de gaten werden gehouden.
Alles bij de bron; Security