De afdeling Klachtbehandeling van de CTIVD geeft ons gelijk! Ze heeft bepaald dat de gegevens van miljoenen burgers die de geheime diensten onrechtmatig in hun bezit hebben, direct moeten worden vernietigd.

Het is de eerste keer dat de afdeling Klachtbehandeling haar bindende bevoegdheid inzet sinds ze deze vier jaar geleden kreeg. Dat de uitspraak bindend is, betekent dat de geheime diensten dit niet naast zich neer kunnen leggen...

...De minister en de geheime diensten weigerden de gegevens te verwijderen, omdat die "niet per definitie niet-relevant" zijn. Maar met die reden kun je alles wel bewaren, want alle gegevens zijn misschien ooit nog relevant. Zoveel ruimte biedt de wet helemaal niet om gegevens te bewaren. De afdeling Klachtbehandeling schrijft nu dat de opvatting van de minister niet klopt, en onderschrijft het oordeel dat de toezichthouder destijds gaf: het bewaren van deze gegevens is onrechtmatig, en nu dus ook onbehoorlijk.

Om recht te breien wat krom is, had de minister een Tijdelijke regeling voor de verdere verwerking van bulkdatasets opgesteld. Daarin kregen de geheime diensten meer ruimte dan in de wet. Uit het onderzoek van de afdeling Klachtbehandeling blijkt nu dat de geheime diensten zelfs die extra ruime grenzen alsnog overschreden. Bovendien zijn de langere termijnen uit die Tijdelijke regeling in strijd met hoger recht, en dus eigenlijk helemaal niet geldig.

De beslissing van de afdeling Klachtbehandeling laat twee dingen zien:

  • De geheime diensten laten zich niet begrenzen door regelgeving. Zij verzamelen meer gegevens dan ze aankunnen en bewaren die gegevens langer dan is toegestaan. Ook de Tijdelijke regeling die de minister opstelde om hen meer ruimte te geven, was de diensten nog niet genoeg, want ze braken ook die regel.
  • Het toezichtstelsel is op zichzelf niet in staat om in te grijpen wanneer de geheime diensten de wet breken. De afdeling Toezicht, die eerder al oordeelde dat deze praktijk onrechtmatig was, heeft geen bindende bevoegdheden. De afdeling Klachtbehandeling heeft deze wel, maar kan die pas inzetten als iemand een klacht indient. Dat maakt de samenleving voor goed en effectief toezicht afhankelijk van organisaties als Bits of Freedom. En dat moet echt anders.

Alles bij de bron; Bits-of-Freedom