Gaat het slecht met onze privacy? Als iemand die vraag kan beantwoorden dan is het Gerrit-Jan Zwenne. Hij is hoogleraar 'Recht en de Informatiesamenleving' aan de Universiteit Leiden, beter gezegd 'privacyprofessor', en heeft jarenlang ervaring met privacyzaken. Hoewel hij verrassend nuchter is over individuele privacyschendingen en vooral kijkt naar de ontwikkelingen op langere termijn, maakt ook hij zich weleens zorgen. 

Ongeveer anderhalf jaar geleden liep Zwenne in Utrecht het gebouw van de Belastingdienst binnen. Zwenne zou er een praatje houden over privacy, maar was net wat te vroeg en schoof aan bij een presentatie van een data-analist. Die vertelde vol enthousiasme hoe de belastingmoraal bij burgers kon worden gemeten. Zwenne: "Volgens deze data-analist kan dat door bijvoorbeeld naar iemands Spotify-playlist te kijken. Hij zou het volstrekt begrijpelijk vinden als de Belastingdienst voortaan afspeellijsten van muziek zou opvragen." Aan de hand van de muziekvoorkeuren kan worden ingeschat in hoeverre iemand geneigd is zijn aangiftebiljet zorgvuldig in te vullen of niet. "Dit was geen grap, die man was bloedserieus. Mensen die naar Bach luisteren, zijn brave burgers."...

...Nee, hij vindt zo'n Belastingdienstplannetje serieuzer. In hoeverre hebben burgers nog de mogelijkheid te ontsnappen aan de alwetende overheid, vraagt hij zich af. "Waar we voor moeten oppassen is stigmatisering en discriminatie. Dat burgers op basis van big data worden ingedeeld in risico-categorieën. Als de cijfers zeggen dat er in jouw postcode relatief veel wanbetalers zijn, is er een risico dat je daarom als wanbetaler wordt behandeld, ook al betaal jij jouw rekening wel altijd op tijd. Hoe verdedig je je tegen zo'n systeem?" 

Maar het maakt Zwenne allerminst somber. Hoewel hij vindt dat mensen vaak naïef zijn en gemak boven privacy kiezen merkt hij een kentering. "Ik heb het gevoel dat er beetje bij beetje meer aandacht komt voor privacy. Ik zie het ook bij mij in de collegezaal. Die is vol. De vakken over privacy en gegevensbescherming zijn populair." En hij wijst ook op een andere positieve ontwikkeling. De Hoge Raad oordeelde een maand geleden in een baanbrekend arrest dat de Belastingdienst niet zomaar kentekens mag verzamelen met de camera's boven de snelwegen. Het ging om minimaal drie miljard kentekenfoto's van zo'n 250.000 leaseautorijders. Zwenne: "De Hoge Raad oordeelde dat het gebruik van zo'n sleepnet niet proportioneel is. Het lijkt er dus op dat er iets aan het veranderen is, gelukkig." 

Alles bij de bron; MotherBoard [Thnx-2-Luc]