De online wereld beheerst ons leven steeds meer. Data en internetsystemen waarvan we niet alles weten, krijgen de mens steeds verder in hun greep. Zo was afgelopen weekend de zogeheten sleepwet weer in het nieuws, waarover een referendum is afgedwongen. De wet geeft de overheid ruimere toegang tot telefoon- en internetgegevens van burgers.
En dan zijn er de gratis game-apps, die via de microfoon van smartphones beluisteren welke reclames we precies horen, om ons op basis daarvan nog meer reclames voor te schotelen. Wat betekent het voor onze menselijkheid om te leven in een wereld waarin data zo belangrijk zijn geworden?
"In de media hoor je vaak verhalen waardoor de sleepwet een fantastisch idee lijkt", zegt schrijver en filosoof Désanne van Brederode. "Bijvoorbeeld nieuwsberichten over hoe terroristische acties zijn verijdeld dankzij digitale informatie. Dan denk ik soms bijna: gelukkig, dankzij de sleepwet kunnen deze mensen gevolgd en gepakt worden. Maar we moeten niet vergeten dat dit soort netwerken zo grootschalig kon worden dankzij het internet. Daardoor is het dweilen met de kraan open. Hoeveel werkelijke veiligheid die sleepwet voor ons brengt is ten zeerste de vraag. Die criminele organisaties vinden wel weer een nog slimmere manier, nog dieper op het web."
"Toch zie je dat mensen vanwege angst steeds gemakkelijker worden met betrekking tot transparantie en het inleveren van privacy. Dat leidt af van het feit dat het bedrijfsleven steeds meer speelruimte krijgt om zijn klauwen uit te slaan in ons innerlijke leven. Want door die transparantie kunnen bedrijven nog meer data kopen van waar ik ben, wat ik lees, wat ik schrijf. Om mij daarmee online tot in de intiemste uurtjes te regisseren door advertenties te laten zien die daarbij aansluiten."
"Ik vind het wel eng als bedrijven allerlei zaken over ons weten. Niet alleen omdat er versmalling plaatsvindt - ik beland in een algoritme dat bepaalt welke informatie ik wel en niet zie - maar ook omdat ieder mens schaamtevolle eigenschappen heeft. ...En díe adverteerders zíe je dan nog. De bedrijven die niet adverteren, maar wel een notitie maken dat jij een niet al te beste gezondheid lijkt te hebben, zie je niet. Wat gaat daar in de toekomst mee gebeuren? Misschien wordt die informatie wel doorverkocht aan zorgverzekeraars, als dat nog niet het geval is. Datahandelaren doen alsof de hele mens te vangen is in data. Maar dat is niet zo, en dat idee kan gevaarlijk zijn."
Alles bij de bron; Trouw