In het boek Design my privacy van Tijmen Schep, geeft hij acht concrete tips hoe je systemen privacy-vriendelijker kunt ontwerpen. Die tips zijn niet alleen bedoeld voor de techneuten, maar eigenlijk voor iedereen die producten of diensten ontwerpt, of overweegt ze te door anderen te laten ontwikkelen...

...In verband met dat laatste punt werd ik getroffen door Tijmens suggestie om data niet langer als het nieuwe goud, maar als de nieuwe olie te zien. Net als goud is olie waardevol, en zijn mensen bereid veel energie te steken in het winnen ervan. Onze hele economie draait (nog) op olie. Maar olie is ook vies en vervuilend: tijdens de productie en bij het gebruik.

Er zijn ook zeker gigantische kansen voor het gebruik van data. Maar door big data te associëren met olie in plaats van goud is meteen duidelijk dat er naast voordelen ook consequenties zijn verbonden aan een big-data-economie. Consequenties die vergelijkbaar zijn met de risico’s van milieuvervuiling.

Het eerste risico is dat bepaalde kosten niet ten laste komen van de producent. Op basis van een grondige data-­analyse voerde Amazon voor bepaalde postcodegebieden ‘Prime Same Day Delivery’ in. Bijvoorbeeld voor alle grote steden in de VS. Behalve dan bepaalde wijken, ook in het centrum, waar (toevallig?) vooral zwarte mensen wonen. Zij lijden schade (latere levering) door een bias in het gebruikte big-data-algoritme.

Ten tweede maakt de oliemetafoor duidelijk dat het beschermen van onze privacy niet alleen een individueel belang is. Net als het beschermen van het milieu is het beschermen van privacy een maatschappelijk belang. Voor het functioneren van een democratie is privacy essentieel. Mensen moeten zich zelf een mening kunnen vormen, ook meningen die tegen de stroom ingaan, zonder zich bekeken te voelen en zich in de gaten ­gehouden te voelen.

Vandaag de dag proberen we verantwoord met het milieu om te gaan. Die mentaliteit, dat perspectief, is ook essentieel als we in de toekomst verantwoord gebruik willen maken van data. Want een duurzame economie gaat niet alleen spaarzaam om met ons ­milieu, maar ook verantwoord met onze persoonlijke data.

Alles bij de bron; FD[gratis registratie nodig]