Op 1 juni maakte voetbalbond KNVB bekend dat bij drie clubs een pilot van start gaat met ‘slimme technologie’, met als doel discriminerende spreekkoren in stadions te bestrijden. Onder het motto: ons voetbal is van iedereen. Dat klinkt prachtig, maar hiermee wordt onder valse voorwendselen en met hulp van artificiële intelligentie de deur opengezet naar Chinese toestanden; een surveillancemaatschappij voor voetbalsupporters.

Het plan, dat voor een miljoen euro wordt gesponsord door het ministerie van VWS, moet supporters op drie verschillende manieren beteugelen. Via een niet nader gespecificeerde innovatie ingezet om ongewenst gedrag te „signaleren, registreren, identificeren en sanctioneren”, middels geluidscamera’s in het stadion om de betrokkenheid en het enthousiasme van de fans te meten en lokaliseren.

De vervolgzin is minder gezellig: „De technologie kan gelijktijdig ingezet worden om met artificial intelligence afwijkend geluid te signaleren (anomaliedetectie). Een menselijke ‘operator’ kan vervolgens live of achteraf gericht luisteren en indien nodig actie ondernemen.” 

De derde initiatief is het ‘Smart Safe Stadium’-project: „De toegang van een bezoeker aan een stadion wordt via een app gekoppeld aan een persoonlijk ticket van de stadionbezoeker om zo de sociale veiligheid in het stadion kunnen verbeteren.”

De sociale veiligheid verbeteren, ongewenst gedrag identificeren, afwijkend gedrag signaleren: het zijn uiterst rekbare begrippen, die bovendien worden gekoppeld aan menselijke interpretatie en beweegruimte. Er is weinig verbeeldingskracht voor nodig om te beseffen dat met de inzet van deze middelen een totale controle op het gedrag van supporters mogelijk is. Het lijkt een beschrijving van het stadion van de toekomst, geplukt uit een dystopische roman. Ware het niet dat deze pilot komend voetbalseizoen nog ingaat.

Het klinkt onwaarschijnlijk dat de landsadvocaat heeft geoordeeld dat deze plannen te rijmen zijn met de privacywetgeving. De rechter heeft het Rijk echter al meerdere keren moeten terugfluiten als technische innovaties op privacygebied in de praktijk worden gebracht. Kennelijk geldt: the proof of the pudding is in the eating.

Alles bij de bron; NRC