Databases

De huidige aanpak van de coronacrisis in China en elders brengt de digitale mensenrechten in gevaar, betoogt Maaike Okano-Heijmans.

Waarom is dit een digitale pandemie? Zoals Makoto Yokozawa van ­Kyoto Universiteit al stelde, heeft het coronavirus deze enorme omvang kunnen krijgen door beperkingen aan de digitale verspreiding van informatie die de Chinese overheid oplegde. Artsen als Ai Fen en Li Wenliang werden vermaand door de leiding van hun ziekenhuis of de politie toen zij via sociale media collega’s probeerden te waarschuwen voor het nieuwe coronavirus.  ....door de blokkade van digitale kanalen verstreken cruciale weken. In die tijd verspreidde het virus zich vanuit Wuhan als een olievlek over de wereld, en kon datagedreven onderzoek slechts in zeer beperkte kring plaatsvinden. 

Covid-19 is dus een digitale pandemie in zijn oorsprong. Maar ook in zijn effecten: over de hele wereld grijpen overheden naar digitale instrumenten om het virus te bestrijden. Fantastisch dat kunstmatige intelligentie en bigdata-analyse behulpzaam zijn, maar laten we oppassen voor mogelijk vergaande gevolgen voor de privacy van burgers. Want toepassing van digitale instrumenten, zoals massasurveillance, kan zomaar genormaliseerd worden....

...Covid-19 stelt digitale mensenrechten ter discussie en vraagt om transparante processen en multilaterale antwoorden, in de Verenigde Naties, de Wereldhandelsorganisatie en misschien zelfs een ‘D20’ oftewel Data20. Want in een wereld van supersnelle mondiale verbindingen draagt elke overheid een grote verantwoordelijkheid voor de rest van de wereld.

Alles bij de bron; Volkskrant

Huisartsen- en eerstehulpposten vragen patiënten in het vervolg pas achteraf om toestemming voor het opvragen van sommige medische gegevens. Patiënten moeten daarvoor eigenlijk vooraf groen licht geven, maar die regel moet in de coronacrisis wijken om opstoppingen bij de dokter te voorkomen, vindt 'coronaminister' Hugo de Jonge van Volksgezondheid.

Huisartsen zetten graag van iedere patiënt een overzicht klaar van onder andere gezondheidsproblemen, medicijngebruik en allergieën. Maar een patiënt moet wel toestemming geven om de gegevens beschikbaar te maken voor zulke gevallen.

Nu hebben pas 8 miljoen Nederlanders doorgegeven of dat mag. De miljoenen anderen hebben die toestemming nog niet gegeven. Als zo'n patiënt zich op een artsenpost meldt, moet hij of zij eerst antwoord geven op allerlei vragen. Daardoor ontstaan volgens De Jonge "grote vertragingen", vooral buiten kantooruren, en zouden posten kunnen vastlopen.

Zolang de gezondheidszorg onder grote druk staat door de opmars van het coronavirus, worden mensen die geen keuze hebben gemaakt gerekend tot de mensen die hebben ingestemd. Als de crisis voorbij is, wordt de veronderstelde toestemming weer ingetrokken.

Alles bij de bron; Trouw

Met het SharpZ3 mobiele ANPR-systeem brengt Genetec een oplossing die niet alleen onder alle weersomstandigheden en vanuit moeilijke hoeken kentekens kan scannen, maar die ook de kenmerken van het voertuig vastlegt. Het apparaat is te monteren op bijvoorbeeld een surveillancewagen.

Zo is ook vast te stellen om wat voor type voertuig het gaat en op welke plaatsen het eerder is aangetroffen. Daardoor is de SharpZ3 in zekere mate ook te gebruiken voor het vinden of herkennen van voertuigen waarvan geen kenteken bekend is. Het is zelfs te analyseren in welke mate en door wie parkeerplaatsen worden gebruikt.

De SharpZ3 maakt voor het uitvoeren van analyses gebruik van Intel’s nieuwste machine learning- en computer vision-technologie. Die zorgt ervoor dat kentekenplaten in moeilijke omgevingen (zoals slecht weer, druk verkeer en hoge snelheden) beter worden herkend, maar ook dat aanvullende voertuigkenmerken worden vastgelegd, zoals voertuigtype en kleur. Ook de locatie wordt vastgelegd, zodat achteraf is na te gaan waar en wanneer een bepaald voertuig is aangetroffen. 

Het apparaat kan veel, maar de software is modulair, zodat klanten niet hoeven te betalen voor functies die zij niet nodig hebben. De komende tijd verwacht de producent nog meer applicaties te ontwikkelen voor de SharpZ3.

Alles bij de bron; BeveilNieuws

Nederlandse ziekenhuizen creëren een database met gegevens van coronapatiënten om zo nieuwe patiënten sneller en effectiever te kunnen behandelen. Omdat er sprake is van een crisissituatie wordt er geen toestemming gevraagd aan de patiënten of hun naasten om de gegevens te gebruiken. 

"Veel data van de intensivecarebehandeling worden automatisch verzameld via het elektronisch patiëntendossier", vertelt intensivist Paul Elbers van het Amsterdam UMC aan NU.nl. "Het gaat om zo'n 30.000 datapunten per persoon per dag die routinematig worden verzameld. Denk daarbij aan hartslag, de hoeveelheid toegediende zuurstof, klachten van een patiënt en de behandeling."

Al deze datapunten worden geanonimiseerd en verzameld in een grote database. Hierop wordt machine learning losgelaten om erachter te komen welke behandeling bij welke patiënt het beste werkt en om te voorspellen hoe het ziekteverloop is bij een geïnfecteerde patiënt. Het doel is om beter in te schatten welke behandelingen en welke zorgcapaciteit nodig zijn.

"Tot nu toe hebben rond de vijftig ziekenhuizen definitief toegezegd om mee te werken aan de database", aldus Elbers.

De informatie uit de patiëntendossiers kan worden gebruikt, vertelt een woordvoerder van de AP, maar er is in principe toestemming nodig van de patiënt. Volgens Paul Elbers zijn patiënten vaak te ziek zijn om toestemming te verlenen en willen we de behandelaars, patiënten en hun dierbaren niet nog meer te belasten. "Wel kunnen zij bezwaar maken bij het ziekenhuis, dan worden hun gegevens niet gebruikt."

Alles bij de bron; NU

In mijn brief van 20 december 20191 heb ik een voorstel gedaan om bepaalde medische gegevens van burgers met hun toestemming digitaal beschikbaar te maken voor zorgverleners in geval van spoed³.

³ Dit geldt als:

• Een patiënt zelf geen toestemming kan geven,
• Het vragen van toestemming door de ernst van de situatie geen prioriteit kan hebben of
• Toestemming niet goed afgewogen kan worden. We hebben het over de situatie dat er «acuut gevaar voor iemands leven en gezondheid» is. Het zal daarbij gaan om een «vitaal belang» in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) of een situatie waarin een patiënt onverwijld behandeling nodig heeft «ter voorkoming van ernstig nadeel» voor die patiënt zoals bedoeld in de uitzonderingsbepaling op het toestemmingsvereiste van artikel 7:465 BW voor verrichtingen van spoedbehandelingen (artikel 7:466 BW

...De SEH kan al informatie opvragen over medicatie, contra-indicaties en allergieën, maar dit wordt nog weinig gedaan. Ik wil het gebruik, het gebruiksgemak en de betrouwbaarheid van deze informatie daarom verhogen. Ik heb vastgesteld dat de apart gegeven toestemmingen voor het raadpleegbaar maken via het LSP van medicatie, contra-indicaties en allergieën herbruikbaar zijn om op de SEH deze gegevens in te zien. En hoewel het technisch mogelijk is, gebeurt dit nog niet altijd.

De hiervoor genoemde mogelijke oplossingsrichting lukt alleen op de korte termijn voor die burgers die toestemming hebben gegeven om hun huisartsgegevens te delen ten behoeve van huisartswaarneming (waaronder bezoek aan de HAP). Ik wil daarom bestaande toestemmingen hergebruiken. 

Naast hergebruik van bestaande toestemmingen wil ik op korte termijn zorgen voor méér toestemmingen specifiek ten behoeve van spoed. U kunt denken aan het verbeteren van de manier waarop de toestemming wordt gevraagd...

...Ook werk ik parallel aan de mogelijkheid om een relevante gegevens van burgers uit andere EU-landen elektronisch beschikbaar te hebben op de SEH bij spoed. Ik werk daarom aan de nationale aansluiting op het Europese infrastructuur genaamd eHealth Digital Service Infrastructure (eHDSI) waarlangs zorggegevens van Europese burgers in het kader van ongeplande zorg kunnen worden uitgewisseld.  

Alles bij de bron; RijksOverheid

Mensen die ooit een concertkaartje hebben gekocht via Ticketmaster, moeten een nieuw wachtwoord aanmaken voor hun account bij het kaartjesplatform. De wachtwoorden zijn gereset. Bij een andere dienst is een datalek geweest. Hackers hebben mailadressen en wachtwoorden in handen gekregen en proberen nu of ze daarmee ook op andere plekken kunnen inloggen. 

Ticketmaster bevestigt dat de woensdag gestuurde mail echt is. Het platform zegt dat het onlangs ‘ongewone inlogpogingen bij een aantal accounts’ heeft gezien. De mail is verstuurd naar alle gebruikers, ook mensen die veilige wachtwoordsoftware gebruiken of voor elke website een uniek wachtwoord aanmaken.

Alles bij de bron; AD

In elke auto moet een knop op het dashboard komen waarmee de bestuurder alle verzamelde data kan wissen. Dat is het voorstel van de European Data Protection Board (EDPB), de Europese variant van de Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens.

Hedendaagse auto's verzamelen grofweg twee soorten data: voertuig- en berijdersdata. Vooral elektrische auto’s zijn vaak continu verbonden met internet. In de berijdersdata ziet de EDPB een privacyprobleem. Het gaat om data over rijgedrag en afgelegde routes. Daarin zijn onder meer verzekeraars en de navigatiebranche geïnteresseerd. De vrees bestaat dat verzekeraars hun premie baseren op gegevens over rijgedrag, zonder dat de bestuurder hier invloed op heeft.

Wat de Europese privacywaakhond betreft dienen bijna alle gegevens die auto’s opslaan als privacygevoelig te worden aangemerkt. Uit die redenering volgt dat een autobestuurder altijd moet weten welke data worden verzameld en waarvoor, en dat elke chauffeur die data op elk moment kan wissen. Om dat zo simpel mogelijk te maken, stelt de EDPB een ‘deleteknop op het dashboard’ voor.

Data mogen van de EDPB ook niet zonder toestemming worden gedeeld met derden. Ook mag het niet ten koste gaan van de prestaties van de auto als de berijder besluit geen data te delen of ze te wissen. Tesla heeft al gewaarschuwd voor problemen met zijn elektrische auto’s als de datafunctie staat uitgeschakeld.

Alles bij de bron; Volkskrant

In Frankrijk beheert één bedrijf de medische gegevens van tientallen miljoenen patiënten. Het is een groot commercieel succes, maar er zijn ook twijfels. ‘De data waarover dat bedrijf beschikt zijn goud waard.’

Stanislas Niox-Château (Parijs, 1987) was tien jaar geleden nog een gewone Franse student. De status van superster verkreeg hij met een mede door hem in 2013 bedachte website Doctolib, een site die patiënten en artsen samenbrengt. 

Het idee is simpel. Stel je woont in het Noord-Franse Arras en je hebt een longarts nodig. Dan tik je op Doctolib in waar je woont en wat je zoekt. Vervolgens komt een hele lijst in beeld met longartsen bij jou in de omgeving, inclusief de datum dat je er terechtkunt. Online kies je de arts die het snelst beschikbaar is. Je tikt wat medische informatie in, maakt de afspraak en klaar is Kees. Als patiënt betaal je niks voor die bemiddeling.

Op dit moment zijn 2500 ziekenhuizen en zorginstellingen en rond de 115.000 vakmensen, van verplegers tot gynaecologen, aangesloten bij Doctolib. Die vakmensen betalen 109 euro per maand. In ruil daarvoor hebben ze geen omkijken meer naar hun agenda. Doctolib verdient geld met virtuele bemiddeling. De patiënt vindt snel passende zorg en de arts is verlost van administratieve rompslomp.

Doctolib is een doorslaand succes. De site werd in januari liefst 50 miljoen keer aangeklikt. ‘Eén op de twee Fransen gebruikt de website,’ schreef de krant Le Parisien jubelend. ‘Zo’n 32 miljoen mensen hebben er een account.’

De doorbraak voor Doctolib kwam in 2016. Rond die tijd nam Niox-­Château een concurrerende dienstverlener over, waarmee zijn bedrijf een dominante positie op de markt bereikte. Met die dominantie zijn ook twijfels over de macht van het bedrijf gekomen. Doctolib is namelijk een commercieel bedrijf dat geld wil verdienen terwijl ‘zorg’ voor de meeste Fransen een publieke taak is waarvan álle Fransen moeten kunnen profiteren. 

Daarnaast zijn er mensen die vrezen dat Niox-Château in de privégegevens van patiënten zit te snuffelen. “Tientallen miljoenen Fransen geven via de ­site gevoelige, persoonlijke informatie door en zelfs recepten worden via de site verstuurd,” ­aldus de Franse publieke omroep, die onderzoek deed naar de privacy-­garanties van Doctolib. Ook het Franse College van Huisartsen is bezorgd: “De data waarover dit bedrijf beschikt, zijn goud waard. Het bedrijf wil heus niet alleen een doorgeefluik zijn, maar wil de grootste speler worden als het gaat om e-zorg.”

Alles bij de bron; Parool