Mensenrechtenactivisten en privacywaakhonden juichten gisteren in India, toen de hoogste rechters van het land bepaalden dat privacy valt onder artikel 21 van de grondwet, het artikel dat het 'leven en de persoonlijke vrijheid' van burgers beschermt. Daarmee verwierpen zij eerdere uitspraken van het hof - daterend van decennia geleden - die privacy niet als fundamenteel recht bestempelden.
In de loop van die decennia is er het een en ander veranderd in de Indiase samenleving. Zo begon de overheid in 2009 een groot programma, Aadhaar, waarin burgers een soort burgerservicenummer kregen, gekoppeld aan hun biometrische gegevens (vingerafdrukken en irisscans). Dat was in eerste instantie een systeem op basis van vrijwilligheid maar sinds het aantreden van de regering van premier Modi is daar verandering in gekomen.
Aadhaar is nu op veel vlakken verplicht geworden: bij het indienen van belastingformulieren, het openen van een bankrekening, het verkrijgen van een lening, het kopen en verkopen van eigendom, en zelfs bij het kopen van producten die meer dan 50.000 roepies (660 euro) kosten.
Privacybeschermers die de zaak voor het hof aanspanden, maakten zich grote zorgen over die opeenhoping van gegevens van meer dan 1 miljard burgers in een centrale database. Inmiddels is 99 procent van de Indiase burgers boven de achttien geregistreerd, en ontgaat de overheid dus weinig meer.
Activisten vrezen misbruik door de overheid, zeker als die overheid niet gelooft in de privacy van burgers. Advocaten van de overheid bepleitten voor het hooggerechtshof dat burgers geen absolute zeggenschap hebben over hun lichaam, en dat zij dus gedwongen kunnen worden om hun biometrische gegevens af te geven.
Of de uitspraak ook de doodsteek is voor Aadhaar moet nog blijken. De rechters hebben nu uitspraak gedaan op het fundamentele punt van privacy. Maar in artikel 21 staat ook een bepaling die de overheid de mogelijkheid geeft om uitzonderingen te maken op het onvervreemdbare recht op 'leven en vrijheid'. Op die manier zou er een uitzondering gemaakt kunnen worden voor Aadhaar. Het hooggerechtshof zal daar een aparte uitspraak over doen.
Wat weet Google over mij? Met die vraag ben ik gaan kijken naar wat Google allemaal bijhoudt van mijn surfgedrag. Na mijn zoektocht kan ik maar tot één conclusie komen. Google weet veel over mij. Heel veel...
...In 2015, nadat er heel wat vragen rezen over de privacy, richtte Google een pagina op waarop alles wordt uitgelegd. Zo krijg je ook controle op de gegevens die Google van je verzamelt. Je kan daar een einde aan maken door op de pagina privacy.google.com naar je account te gaan. Je moet maar eens een kijkje nemen in “Mijn Activiteit”. Je zal versteld staan van wat er allemaal wordt bijgehouden.
Heel veel websites, zoals Google of Facebook, zorgen ervoor dat je standaard veel prijsgeeft. Het is belangrijk dat je als gebruiker zelf laat weten hoeveel je prijsgeeft. Zelf zorg ik ervoor dat Google mijn zoekresultaten en locatie niet opslaat. Daarnaast heb ik gepersonaliseerde reclame afgezet. Ik gebruik ook al jaren een adblocker. De adblocker zorgt ervoor dat er geen lastige pop-ups verschijnen als je surft.
Belangrijke boodschap: lees aandachtig de privacy-instellingen als je je aanmeldt op een website. Of probeer althans achteraf de instellingen aan te passen. Nog een tip. Als je jouw smartphone niet gebruikt om te navigeren, zet je best de locatievoorzieningen af. Niet alleen spaar je je batterij, maar men zal je ook niet kunnen traceren.
Volgens de Britse 'biometrics commissioner' worden er door de politie 20 miljoen foto's bewaard van onschuldige burgers - onrechtmatig. De toepassing van gezichtsherkenning gaat volgens Paul Wiles, de biometrische toezichthouder, verder dan de oorspronkelijke doelstellingen voor detentie. In 2012 oordeelde het 'High Court' dat het bewaren van foto's van onschuldige burgers onrechtmatig was. Die beelden moeten worden verwijderd. Maar de politie moest dat zelf doen: er kwam geen onafhankelijk toezicht op de naleving van de wet.
De politie gebruikt de beelden en gezichtsherkenning om individuen te herkennen op in de openbare ruimte. Naast gezichtsherkenning gebruikt de politie volgens de commissioner ook stemherkenning, irisscans, beweging ('gait') en aderen - allemaal analyses die op de commerciële markt beschikbaar zijn.
Digitale beelden en de opslag in een nationale database, gecombineerd met krachtige algoritmes en het gebruik van die technologie 'op straat' maakt het een nieuwe toepassing. In tegenstelling tot DNA en vingerafdrukken kan een scan van een gezicht worden gemaakt zonder medeweten of toestemming van de betrokken burger.
Met KLM communiceren doe je straks via WhatsApp, een berichtendienst van Facebook. Zo lekken er allemaal persoonlijke gegevens van passagiers uit, waarschuwt Niek J. Bouman.
De beslissing van KLM om in zee te gaan met WhatsApp (lees: Facebook) is naïef. Tegenwoordig is het geen verrassing meer dat uw gegevens het product zijn bij een online dienst die „gratis” is. Veel mensen (dus ook veel klanten van KLM) hebben echter te weinig kennis van de digitale wereld om de gevolgen voor de privacy van hun handelen in die wereld in te kunnen schatten. Grote bedrijven dienen zich bewust te zijn van hun voorbeeldfunctie bij het maken van strategische keuzes op digitaal gebied (zoals het in zee gaan met Facebook) die de privacy van hun klanten negatief kunnen beïnvloeden.
Aannemend dat er geen backdoor in WhatsApp is ingebouwd (omdat de programmacode van WhatsApp niet openbaar is, kunnen we dit niet verifiëren), is de inhoud van berichten weliswaar versleuteld, maar desalniettemin lekken er allerlei metadata naar de tussenpartij Facebook: dat u een klant bent van KLM, dat er een reden voor u is om contact op te nemen met de klantenservice, en dat u dit daadwerkelijk doet (een assertief persoon?), het tijdstip van uw interactie, de duur ervan, een schatting van de locatie waar u zich bevindt, etcetera....
...KLM zou de communicatie met haar klanten op een zodanige manier kunnen organiseren dat de daaraan gerelateerde metadata weliswaar verzameld worden, maar exclusief eigendom blijft van, en exclusief toegankelijk is voor KLM zelf. Zo kan KLM op basis van deze data haar eigen diensten blijven verbeteren. Dit lijkt mij een betere digitale strategie dan impliciet het ‘tafelzilver in het digitale tijdperk’ (data) gratis weg te geven aan een Amerikaanse datareus.
Het Antwerpse havenbedrijf - de private vennootschap die de haventerreinen en alle haveninfrastructuur beheert - betaalt maar liefst 2,3 miljoen euro om het uitgestrekte havengebied veiliger te maken via een cameranetwerk met nummerplaatherkenning langs 26 invalswegen. De plannen, waarvan de eerste studie al uit 2014 dateert, moeten wel nog goedgekeurd worden op de volgende gemeenteraad. "Als dat gebeurt, weten we vanaf volgend voorjaar wie de haven binnen- en buitenrijdt", zegt havenschepen Marc Van Peel.
"Dit 'kleine' cameraschild is een eerste stap om politie en andere diensten meer tools te geven", klinkt het bij het kabinet van binnenlandminister Jan Jambon (N-VA). "Het unieke hier is dat de camera's die betaald worden door een privépartner, gelinkt zullen worden aan de nationale ANPR-databank. Zo zal de politie een drugstrafikant kunnen volgen doorheen het hele land via ons 'groot' cameraschild."
Want naast een federaal netwerk van wel 1.000 ANPR-camera's dat momenteel langs 250 knooppunten uitgerold wordt en in 2019 volledig operationeel moet zijn, zal de nationale databank ook ANPR-gegevens van de trajectcontroles in de verschillende gewesten en de lokale politie bevatten. "Via ANPR kan de politie in real time zowel in ons land als Europees geseinde wagens onderscheppen, maar de database geeft ook de mogelijkheid om terug te keren in het verleden en routes van criminelen in kaart te brengen", klinkt het. "Dankzij de nieuwe camerawet is het bovendien mogelijk voor andere private partners zoals havens of grote industriezones om op eigen kosten ook zo'n cameranetwerk te installeren en aan te sluiten op de nationale ANPR-databank."
Albert Heijn gaat persoonlijke boodschappenlijstjes voor klanten maken, gebaseerd op eerder aankoopgedrag. Het gaat voorlopig alleen om boodschappenlijstjes voor het doen van online boodschappen.
De boodschappenlijstjes worden met behulp van machine learning samengesteld op basis van wat klanten kopen en hoe vaak. Appels kunnen bijvoorbeeld elke week op het lijstje staan, terwijl vuilniszakken misschien maar eens in de maand gekocht worden. Nadat het boodschappenlijstje is gegenereerd moeten klanten die controleren en eventueel producten wegstrepen of toevoegen.
Na een testfase waarin meer dan 2.000 klanten het persoonlijke boodschappenlijstje hebben getest, zoekt Albert Heijn nu 65.000 klanten met een geregistreerde bonuskaart om van de dienst gebruik te maken. Het gaat hierbij om klanten die al regelmatig online boodschappen doen. In 2018 wil Albert Heijn alle klanten met een geregistreerde bonuskaart van persoonlijke boodschappenlijstjes voorzien, zowel in de winkel, in de app als online.
Tegenwoordig willen apps van alles van ons weten en toegang tot foto's, contacten, je Facebookprofiel en je muziek. We moeten ons echt zorgen maken als het gaat om onze privacy als we apps gebruiken. Dat zegt Mary-Jo de Leeuw, veiligheidsexpert van Revnext. Apps willen steeds vaker toegang tot zaken op je telefoon of tablet die de app helemaal niet nodig heeft.
Ondanks dat het de gewoonste zaak van de wereld is tegenwoordig om een app te gebruiken, bijvoorbeeld om een pizza te bestellen of de vertrektijden van de trein te checken, kleven er ook risico's aan het gebruik van apps. Als de app je gegevens niet versleuteld verstuurt, bijvoorbeeld als je een hotelovernachting boekt, kunnen je gegevens onderschept worden. Het gebeurt ook dat apps steeds vaker toegang vragen voor onnodige zaken, zoals je camera of muziekbibliotheek. Bedenk goed als je de vraag krijgt of een app je foto's mag inzien, of dat echt nodig is. Er zijn ook apps die ongevraagd toegang tot je gegevens hebben en informatie opslaan op je telefoon of tablet, zonder dat je het doorhebt.
Het is niet zo dat gratis apps minder zorgvuldig omgaan met je privacy dan betaalde apps. "De ANWB heeft een app gehad voor bootbestuurders. Daarmee bleek de ANWB vaarbewegingen in kaart te brengen. Men kon dus zien waar je met je boot naartoe ging. Dat was een betaalde app. Die gegevens waren heel waardevol.", aldus Mary-Jo de Leeuw.
Alles bij de bron [incl. video van het gesprek] bij de bron; TROS-Radar
De digitalisering van de infrastructuur heeft voordelen voor burgers, maar zet ook publieke waarden als toegankelijkheid, leveringszekerheid, bescherming van privacy en democratische controle onder druk, zo laat het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een nieuw rapport weten (pdf).
Volgens het PBL is de kans groot dat digitale innovaties om van de infrastructuur gebruik te maken een tweedeling in de samenleving zullen versterken. Digitalisering kan er namelijk toe leiden dat bepaalde groepen zoals laag opgeleiden en ouderen worden uitgesloten van dienstverlening als zij niet over de vereiste vaardigheden of draagkracht beschikken om de nieuwe infrastructuurdiensten te benutten. Er zijn ook voorbeelden dat geautomatiseerde systemen bepaalde buurten van deelneming uitsluiten.
Ook andere publieke waarden kunnen in het geding zijn, zoals veiligheid, het recht op privacy en zelfbeschikking over persoonlijke data die vaak ongemerkt worden verzameld en gedeeld. Zo kunnen mondiaal opererende platforms in korte tijd een enorme concentratie van marktmacht verwerven, ongehinderd door nationale regels op het gebied van privacy en eerlijke concurrentie. "Zo verzamelen autofabrikanten, maar ook leveranciers van vervoersdiensten, allerlei persoonlijke gegevens van hun gebruikers. Ze kunnen deze combineren, analyseren en verkopen, ook voor toepassingen die het verbeteren van hun mobiliteitsproduct ver te buiten gaan. De vraag of de samenleving dat wil toestaan lijkt bij uitstek een publiek en politiek vraagstuk", aldus de organisatie.
