- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Regeringen reageren als vanzelf op een crisis met meer overheidscontrole. In het Corona-jaar 2020 versterken zich de autoritaire tendensen die de afgelopen jaren al zichtbaar waren, zoals zelfpromotie, mediamanagement en pogingen tot censuur door de regering, het beperken van inspraak en van rechten van de burger. De Corona-crisis is het perfecte excuus voor het doorvoeren van autoritaire maatregelen. Angstgevoelens maken de politiek immers plooibaar en de bevolking volgzaam. Een autoritaire overheid kan zomaar Het Nieuwe Normaal zijn.
In de corona-crisis bespeelt de regering de media, die zich gretig laten bespelen en meewerken aan de persoonlijke marketing van premier Mark Rutte en ‘Corona-minister’ Hugo de Jonge. De politici en de experts die samen het beleid maken bewieroken elkaar, een trend die eerder zichtbaar was rond thema’s als milieu en klimaat.
Het RIVM en het Outbreak Management Team zijn in de Corona-crisis bijna onfeilbaar verklaard. De experts werken in conclaaf, zonder dat duidelijk is wie waarover meebeslist. Een verzoek tot openbaarmaking van het beslisproces rond Corona werd door minister Hugo de Jonge afgewezen, volgens de redenering ‘de regering heeft nu geen tijd voor openbaarmaking, wie daarom vraagt zit de oplossing van de crisis in de weg’.
Een deel van de media heeft publiekelijk afstand gedaan van zijn onafhankelijkheid en zijn verantwoordelijkheid en opereert – als ware we in oorlog – als ‘embedded journalist’. Als vanzelf ontstaan zo staatswaarheden (‘Het RIVM heeft gezegd dat …..’) die men niet mag tegenspreken op straffe van excommunicatie. Vragen over de voorbereiding op epidemieën, het gebrek aan beschermingsmiddelen en de zorgelijke situatie in de ouderenzorg klinken wel, maar te vaak op fluistertoon. Deze volgzame basishouding van delen van de media bestond al jaren. En een slaafse houding, eenmaal aangenomen, leg je niet zomaar af.
De laatste jaren staken al ondemocratische tendensen de kop op. Kabinetten regeren op basis van een gedetailleerd regeerakkoord, de fractiediscipline binnen de regeringspartijen in de Tweede Kamer is vrijwel totaal. Nederland was volgens politicoloog Hans Daudt een rechtstaat, maar geen democratie. De Nederlandse burger heeft wel rechten en een aantal vrijheden, maar vrijwel geen inspraak.
In crisistijd zijn onze burgerrechten bovendien opzij te zetten. Om het corona-virus te bestrijden heeft de regering noodbepalingen geactiveerd uit de Wet op de Veiligheidsregio’s, de Wet Publieke Gezondheid en de Gemeentewet over bestrijding van epidemieën. Of het toepasselijk en proportioneel was kunnen we pas achteraf bepalen. Feit is wel, dat vrijheidsbeperkingen zoals afgekondigd op 23 maart 2020 in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer zijn voorgekomen.
Beslissingen die regeringen nu inderhaast nemen hebben grote gevolgen voor de komende decennia. ‘Het Nieuwe Normaal’ bestaat dan al snel uit voldongen feiten. Klokkenluider Edward Snowden waarschuwt in een interview op het YouTube-kanaal van VICE op 10 april 2020 voor een ‘Architecture of Oppression’. Hij stelt dat regeringen het nooit kunnen laten om verruimde bevoegdheden te gebruiken op terreinen waarvoor ze niet waren bedoeld, of ze steeds te verlengen. Talloze veiligheids- en surveillancemaatregelen zijn na de aanslagen van 9/11 immers ook permanent geworden.
Regeringspartijen in Nederland maakten de afgelopen jaren grandioze plannen voor de verre toekomst: een schone planeet, een ideale samenleving. Het is regeren via slogans, zonder politiek aansprakelijk te hoeven zijn. Een regering die zich op windhandel baseert komt makkelijk in de verleiding autoritaire bevoegdheden in te zetten. Tegen ontevreden burgers, tegen de oppositie (van welke politieke kleur dan ook) en tegen maatschappelijke bewegingen die een bedreiging voor hun machtpositie vormen.
Gelukkig kan een systeemschok, als de pijn eenmaal doorstaan is, ook nog positieve gevolgen hebben. Daarom hebben we tijdens de Corona-crisis dubbel hard een wakker en actief parlement én een kritische publieke opinie nodig. Want als tegenspraak, onafhankelijkheid en kritisch denken ontbreken zal autoritair optreden van de regering razendsnel het Nieuwe Normaal zijn.
Alles bij de bron; TPO [Long-Read]
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Dat in Duitsland serieus wordt gediscussieerd over het ter beschikking stellen van telecomgegevens aan de overheid en over de inrichting van een noodparlement, was twee maanden geleden ondenkbaar. Duitsland hecht - mede door de ervaringen uit de nazitijd en de DDR - veel waarde aan privacy en democratische grondrechten. Bij de ontwikkeling van nieuwe corona-apps is de bescherming van persoonsgegevens daarom een strenge voorwaarde. Maar ook in Duitsland sneuvelen heilige huisjes.
...Het RKI maakt sinds het begin van de coronacrisis gebruik van geanonimiseerde mobiele telefonie-gegevens die Duitse providers beschikbaar stellen. Het RKI gebruikt die data om te zien of de mobiliteit van mensen afneemt. Minister van Gezondheid Jens Spahn (CDU) wil dat de Duitse overheid ook niet-geanonimiseerde data kan gebruiken. "Dit maatschappelijke debat moeten we mijns inziens nu voeren", zei hij op een persconferentie eind maart. Eerder werd een soortgelijk voorstel tegengehouden door minister van Justitie Christine Lambrecht (SPD). ..
De coronacrisis zorgt niet alleen voor hoofdbrekens over privacy, maar ook over het functioneren van de Duitse democratie. De Bondsdagleden stemden er op 25 maart mee in dat het parlement voortaan besluiten mag nemen als meer dan een kwart van de 709 afgevaardigden - 178 - aanwezig is. Dat was de helft, 355.
...Net als Nederland heeft Duitsland zeer vergaande maatregelen genomen die diep ingrijpen in het persoonlijke leven en de burgerrechten van mensen. Dat gebeurt op basis van het Infektionsschutzgesetz, een wet die speciale bevoegdheden geeft om infectieziekten en de verspreiding ervan tegen te gaan. Critici, onder wie juristen, zeggen dat de wet niet voldoende basis biedt voor het ingrijpen in grondrechten.
Kanselier Merkel benadrukte maandag in haar persconferentie dat Duitsland alle vrijheidsbeperkende maatregelen weer terugdraait zodra het kan.
Alles bij de bron; DuitslandInstituut
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Minister de Jonge kondigde dinsdagavond op een persconferentie aan dat het kabinet twee mobiele apps wil inzetten die moeten helpen bij het controleren van de verdere verspreiding van het coronavirus. Maar hoe werken deze apps precies? En hoe zit het met privacy?
https://www.nu.nl/280155/video/bluetooth-in-corona-apps-van-kabinet-kan-voor-problemen-zorgen.html
Alles bij de bron; NU
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
We waren ooit moedig. Onze voorvaderen vestigden zich in een levensgevaarlijke rivierdelta waar niemand brood in zag, gingen de strijd aan met het water en wonnen.
Maar de overwinning maakte ons overmoedig. We gingen geloven in totale maakbaarheid en door de jaren heen bouwden we ons land om tot een aangeharkt overgereguleerd rubberentegelparadijs waarin we geen risico’s meer dulden. Elke potentieel gevaarlijke situatie wordt bestreden, niet met weerbaarheid en gezond verstand, maar met regelgeving, gordels, helmpjes en dranghekken.
Vorig jaar waren we in de ban van een enge rups in eikenbomen en hingen we het land vol waarschuwingsborden en rood-witte linten. Nu is de vijand onzichtbaar, dus wordt grover geschut ingezet. We leverden onze vrijheid, werkgelegenheid, onderwijs en economie al in, maar dat is nog niet genoeg. De overheid wil totale controle. ’Een app die bijstuurt als mensen te veel risico nemen’. Klaas Dijkhoff zei dat echt in de Tweede Kamer.
Thuiszorgmedewerkers moeten zonder mondkapje werken, maar dan hebben we straks wel een app. Minister de Jonge beweert dat hij niet anders kan, want: ’Het OMT stelt de app als voorwaarde om de coronaregels te versoepelen en wij volgen alle adviezen van het OMT op’. Dat is eng! Het is niet precies bekend wie er allemaal aanschuiven bij de overleggen: wat er daar besproken wordt, blijft geheim. Ik kan me geen verkiezing herinneren, waarin wij de macht overdroegen aan dit geheime genootschap maar alle politici accepteren het zonder morren.
Het OMT mag de uitbraak managen, maar premier Rutte moet weer zelf de leiding over het land nemen. Verlos ons uit de massapsychose die door de artsen, met hulp van kijkcijferhongerige media, is opgebouwd.
Hopelijk is er nog iemand die op de liberale gouden eieren past en Rutte tijdens Pasen even hard in zijn oor schreeuwt: ’Je bent van de VVD, man! Je gaat mensen niet met drones van het strand jagen, je laat geen controleauto’s rondrijden om ’coronaovertreders’ op de bon te slingeren en je verplicht mensen al helemaal niet tot het installeren van een app die hen bijstuurt als ze risico nemen!’
Want zo’n app is nooit tijdelijk. Dat snapt iedereen. Die ’app van Mark’ wordt het volgende kwartje van Kok, daar komen we nooit meer vanaf. Als we ons uit angst in nog meer onvrijheid laten rommelen, verlies ik mijn laatste restje vertrouwen dat er ergens nog wat moedig dna in Nederlanders zit.
Alles bij de bron; Telegraaf [digikrant]
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Artsen in huisartsenposten (HAP) en op de spoedeisende hulp (SEH) krijgen tijdens de coronacrisis toegang tot de belangrijkste medische gegevens van een patiënt. Tenzij een patiënt expliciet heeft aangegeven dit niet te willen. Hierdoor kunnen de artsen sneller werken.
Normaal gesproken kunnen artsen op huisartsenposten alleen bij patiëntinformatie als de patiënt daar vooraf toestemming (een opt-in) voor geeft. Met de crisismaatregel kunnen artsen ook bij gegevens als daar nog geen toestemming voor is gegeven. Het gaat om ruim 8 miljoen Nederlanders. Deze mensen worden nu geregistreerd als corona-opt-in. Dit betekent dat de HAP en SEH tijdens de coronacrisis bij de belangrijkste medische informatie kunnen.
Er verandert dus alleen iets voor mensen die hun voorkeur nog niet hebben opgegeven. Als je eerder hebt aangegeven dat je gegevens niet gedeeld mogen worden, dan gebeurt dit nu ook niet.
Wil je niet dat je gegevens gedeeld worden? Of heb je eerder geen toestemming verleend, maar wil je dat nu wel? In je persoonlijke omgeving op volgjezorg.nl staan alle zorgaanbieders die toestemming hebben om je gegevens te delen met andere zorgaanbieders. Je kunt daar ook toestemming geven aan (nieuwe) zorgaanbieders of eerder verleende toestemming intrekken....
....toch kleven er aan deze oplossing belangrijke bezwaren. We noemen er vier (maar er zijn er nog meer).
Ten eerste is er een technisch probleem. Je kunt als patiënt wel zéggen dat je toestemming geeft, maar dan kan de arts nog steeds niet in je dossier. Degene die je dossier moet ontsluiten is namelijk de huisarts die je medische gegevens heeft vastgelegd in zijn patiëntdossier. Deze noodmaatregel is nou juist bedoeld om het beroepsgeheim dat daarop rust te omzeilen. Hoe dit logistiek moet worden gerealiseerd, wordt niet helder uit de brief van de AP. Maar wie is ingewijd in de technische kant van het LSP, weet dat dit alleen maar kan door álle dossiers waarvoor nog geen toestemming voor uitwisseling is gegeven,alsnog te ontsluiten (via een update van huisarts-systemen). Een volkomen disproportionele maatregel. En ook nog bloedlink, getuige het tweede probleem.
Het tweede probleem is ook technisch van aard: de raadpleging van je dossier zou beperkt moeten blijven tot de zorgverleners die direct bij je behandeling zijn betrokken. Maar dat is in het LSP technisch niet mogelijk. Dit informatiesysteem biedt geen mogelijkheid tot gericht opvragen, het is alles of niets. In dit geval dus alles, oftewel iedere zorgverlener aangesloten op het LSP. Dat zijn tienduizenden potentiële ingangen voor hackers. De Eerste Kamer, die het LSP in 2011 unaniem verwierp, noemde het systeem niet voor niets “een dossier met duizend deuren aan de achterkant.”
De ‘corona opt-in’ biedt daarmee slechts een schijnzeggenschap aan de patiënt – het derde bezwaar. Ongeacht of de patiënt toestemming geeft, zal diens dossier namelijk technisch al open staan voor raadpleging vanuit tienduizenden toegangspunten. De toestemming die patiënten volgens de AP moeten geven, is daarmee niets meer dan een holle formaliteit.
Daarmee komen we aan bij het vierde en overkoepelende bezwaar. De AP houdt officieel toezicht op de naleving van privacywetten, maar nergens in haar brief valt te lezen op welke wettelijke basis de ‘corona opt-in’ is gebaseerd. Evenmin wordt duidelijk waarom de AP van mening is dat de voorgestelde ‘corona opt-in’ een noodzakelijke en proportionele maatregel en dat dit probleem niet op een minder ingrijpende manier kan worden opgelost. Van een privacytoezichthouder in crisistijd mogen we een transparant en grondiger onderbouwd oordeel verwachten, waarbij bovenstaande gevolgen van de ‘corona opt-in’ expliciet worden meegewogen.
Toezicht op naleving van de privacywetgeving en de principes van het privacyrecht zijn de kerntaken van de AP, juist in crisistijd. Als iemand nu het hoofd koel moet houden en niet mee moet gaan in overhaaste crisismaatregelen met onoverzichtelijke gevolgen, is het de toezichthouder op de privacy.
Alles bij de bronnen; Consumentenbond & Platform Burgerrechten
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Zonder een app die mensen waarschuwt als ze in de buurt zijn geweest van iemand met het coronavirus, blijven de huidige strenge coronamaatregelen langer van kracht. Een alternatief is er niet, zegt 'coronaminister' Hugo de Jonge.
De Jonge kan zich "heel goed vinden" in de voorwaarden die privacydeskundigen stellen aan de app. Hem is verteld dat die eisen allemaal in te willigen zijn.
Hij wil nog niet beloven dat het gebruik van de app niet verplicht wordt. "Het liefst" houdt hij de app vrijwillig, maar die werkt alleen als minstens 60 procent van de Nederlanders meedoet. Blijven dat er minder, dan zou meer drang of dwang toch nodig kunnen zijn, denkt De Jonge...
...Uit de enquête van EenVandaag blijkt verder dat 39 procent niets ziet in dergelijke applicaties, "omdat het bestrijden van het coronavirus in Nederland op geen enkele manier ten koste mag gaan van de privacy van burgers." Eenzelfde groep is bang dat de overheid misbruik gaat maken van de data die de apps verzamelen.
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Huisartsen en personeel op de spoedeisende hulp kunnen tijdelijk de digitale samenvattingen van medisch dossiers inzien, zonder dat patiënten daar expliciet toestemming voor hebben gegeven, maakt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport bekend op zijn website. Het gaat om informatie van een groep van acht miljoen Nederlanders die niet eerder heeft vastgelegd of de huisarts al dan niet bij die informatie mag....
...De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) noemt deze situatie "acceptabel". De toezichthouder stelt te begrijpen dat er soepeler wordt omgegaan met de regels, maar wijst erop dat privacy ook in crisistijd gerespecteerd moet worden....
Voor de mensen die hun keuze wel eerder hadden vastgelegd, verandert er niets. Huisartsen kunnen dus ook niet bij de informatie van Nederlanders die eerder expliciet hebben aangegeven geen toestemming te geven.
De acht miljoen Nederlanders die eerder nog geen besluit hebben genomen, maar voor wie de deur tot het medisch dossier vanwege de coronacrisis nu openstaat, kunnen bezwaar maken. Mensen die de digitale deur voor de huisarts of spoedeisende hulp willen afsluiten, kunnen zich via Volgjezorg afmelden.
Alles bij de bron; NU
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Uit de persconferentie van de regering gisterenavond werd duidelijk dat men kijkt naar het gebruik van apps om het contactonderzoek te ondersteunen. Dit riep nogal wat vragen op over de privacy. Vorige week maakte Nieuwsuur daar de volgende reportage over:
Voormalig huisarts Wim Jongejan vraagt zich ondertussen af of het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Autoriteit Persoonsgegevens wel het hele verhaal vertellen over een corona-opt-in voor het Landelijk SchakelPunt (LSP): "Het door de AP verkondigen dat met de tijdelijke, generieke, corona-opt-in de zorgdata alleen op de HAP of SEH opgevraagd mogen worden is ten enenmale onjuist."
Het zal dus noodzaak zijn om de vinger aan de pols te houden.
Alles bij de bron; Sargasso
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Er komt een dag dat we weer massaal naar buiten mogen en dan bestaat er natuurlijk het risico dat het coronavirus zich in korte tijd weer snel kan gaan verspreiden. Om dit te voorkomen lijkt onze smartphone misschien de oplossing.
In navolging van Singapore kijken Europese wetenschappers en programmeurs nu naar de mogelijkheid om zogenaamde ‘contact-apps’ te ontwikkelen waarbij burgers via hun telefoon het bevel krijgen om thuis te blijven wanneer ze in contact zijn geweest met besmette mensen. Dit alles om verdere verspreiding van het virus te voorkomen.
Maar leveren we, bij het installeren van deze apps, niet een te groot deel van onze privacy in? Moeten onze belangrijke grondrechten wijken om verdere verspreiding van het virus te voorkomen? En wat gebeurt er met onze gegevens? Of is dit de enige manier waarop we straks weer in vrijheid kunnen leven? Weegt het maatschappelijk belang voor het behoud van onze gezondheid en economie zwaarder dan het belang op privacy van het individu?
Bron; NPO Radio1
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Internationaal Nieuws
Er gaan meer en meer stemmen op om het gebruik van een app in te zetten in de strijd tegen corona. Sinds viroloog Marc Van Ranst de komst van de app bevestigde op de nationale televisie, lijkt dit scenario onafwendbaar. Via zo'n corona-app zouden wetenschappers kunnen inschatten wie waar geweest is, op welk moment, en wie eventueel in contact geweest is met een besmet persoon. De app stuurt vervolgens een bericht naar deze persoon, zodat hij of zij zich kan isoleren om zo verdere besmettingen te voorkomen...
...Om efficiënt te zijn moeten er voldoende mensen bereid zijn de app te willen gebruiken en moet er voldoende testcapaciteit zijn. Uit de bevraging van de Universiteit Antwerpen blijkt dat alvast niet het geval. Slechts de helft van de ondervraagden wil een corona-app gebruiken. En liefst 80% van diegenen die dat niet willen, is sterk bezorgd over de privacy en de gevoeligheid van de gegevens.
Daarom eisen wij dat het duidelijk is wie allemaal toegang heeft tot deze data. Want wat we absoluut willen vermijden is dat deze gegevens in verkeerde handen terechtkomen. Iets waar ook de Israëlische denker Yuval Noah Harari al eerder voor waarschuwde. Verder is het absoluut noodzakelijk dat de gegevens automatisch gewist worden wanneer ze niet meer relevant zijn.
Alleen als mensen er kunnen op vertrouwen dat de gegevens die vrijgegeven worden door het gebruik van hun smartphone in goede handen zijn, dat er geen misbruik van gemaakt kan worden, dat er voldoende transparantie is over wie deze gegevens bewaart, wie er toegang tot heeft, waarvoor ze gebruikt worden, hoe ze beveiligd worden én mits de nodige privacy gerespecteerd wordt, zullen mensen bereid zijn er gebruik van te maken. Is dat niet het geval, dan heeft het geen zin geld te investeren in de ontwikkeling van de corona-app, aangezien deze nutteloos zal zijn. Respect voor de privacy lijkt dan ook de sleutel tot het succes van deze onderzoeksmethode.
Het recht op privacy is niet absoluut en in tijden van nood kan het zijn dat bepaalde maatregelen moeten genomen worden die onze vrijheden beknotten. Maar bij elke maatregel moet nagegaan worden of die noodzakelijk is om het beoogde doel te bereiken en of voldaan is aan de voorwaarde van proportionaliteit. Tegelijk moet het duidelijk zijn dat de noodmaatregelen beperkt zijn in de tijd.
Laat ons er alsjeblieft voor waken dat nu, in allerijl, geen maatregelen kunnen genomen worden die er voor zorgen dat we nooit meer normaal zullen leven. Privacy is een belangrijk mensenrecht. Wie daar nog aan twijfelt moet dringend het boek 'De Cirkel' van Dave Eggers (her)lezen. Kati Verstrepen is voorzitter van de Liga voor Mensenrechten.
Alles bij de bron; Knack