Vorige week besteedde Volkskrant.nl/buitenland aandacht aan mogelijke vervalsingen van inlichtingenrapporten in het Amerikaanse leger. Rapporten over Islamitische Staat (IS) en al-Qaida zouden stelselmatig door legerofficieren zijn gemanipuleerd. President Obama zou onjuist geïnformeerd zijn over de militaire situatie in Syrië. Het Pentagon doet diepgaand onderzoek.

Dit bericht doet denken aan hoe Amerikaanse autoriteiten in 2002 en 2003 inlichtingen vervalsten die aantoonden dat Irak in het bezit was van massavernietigingswapens. Dat was niet zo, maar de Nederlandse regering werd er wel door misleid. Inlichtingenrapporten worden blijkbaar nog steeds vervalst, mogelijk om politieke standpunten van regeringen zoals die van Nederland te beïnvloeden. Gemanipuleerde analyses zullen niet meer door tussenkomst van ambassades de regering bereiken, maar mogelijk wel door ze naar Nederlandse veiligheidsdiensten zelf te sturen. De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) klaagt al langer dat niet is te achterhalen of rapporten die de inlichtingendiensten AIVD en MIVD uit het buitenland ontvangen, daar wel rechtmatig zijn vervaardigd.

De internationale inlichtingenwereld keurt beïnvloeding van buitenlandse regeringen door inlichtingendiensten niet af. Het wordt zelfs aangemoedigd. Daarom is het mogelijk dat analyses worden gemanipuleerd en AIVD en MIVD door collega-diensten misbruikt. Belangendragers lopen dan kans dat zij analyses ontvangen die zijn vervaardigd op basis van door buitenlandse inlichtingendiensten gemanipuleerde berichten. Dat maakt dit inlichtingenproduct zwak.

Een classificatiesysteem kan daarbij helpen en dient een tweeledig doel. Allereerst zullen afnemers van producten meer inzicht krijgen in belang en waarde van de informatie en kunnen vervolgens sneller en adequater handelen. Ten tweede is het belangrijk voor inlichtingen- en veiligheidsdiensten zelf om - zolang er kennelijk analyses worden gemanipuleerd - zich zelf zoveel mogelijk te beschermen tegen beïnvloeding door collega-inlichtingendiensten.

Als onafhankelijke toezichthouder moet tot slot ook de CTIVD weten uit welk land ruwe gegevens afkomstig zijn. Die lang gekoesterde wens moet eindelijk worden omgezet in werkelijkheid.

Alles bij de bron; Volkskrant