Wie in Zweden een bedelaar probeert af te wimpelen, komt niet weg met een verontschuldigend ‘geen geld op zak’. “Geen probleem”, luidt dan het antwoord. “We nemen ook elektronische betalingen aan.” Zweden stevent af op een maatschappij zonder contanten. In het openbaar vervoer kunnen reizigers al jaren niet meer terecht met munten of biljetten. Ook winkeliers, restauranthouders en andere ondernemers kunnen ervoor kiezen cash te weigeren...

...De Zweedse centrale bank voert drie redenen aan voor deze vlotte ontwikkeling in cashloze richting. Allereerst, zegt financieel adviseur Björn Segendorff, omarmen de Zweden technologische innovaties. Een tweede reden is de lange samenwerking tussen banken. Die heeft geleid tot Swish, maar ook tot een uniforme pinautomaat, de Bankomat, die elke Zweedse bankkaart accepteert en waardoor, zegt Segendorff, ‘je overal met je bankpas uit de voeten kunt’. Tot slot noemt de financieel adviseur het ‘uitzonderlijke geloof’ in de autoriteiten. Volgens hem heeft het Zweedse volk geen moeite zijn geld toe te vertrouwen aan een bankinstelling. “Zweden gaan er blindelings vanuit dat een bank integer met hun bezit omgaat.” 

Het zijn vooral ouderen en inwoners van het geïsoleerde noorden voor wie de transitie ongunstig uitpakt. 

“Veel ouderen willen geen afstand doen van munt- en briefgeld. Het is niet voor iedereen weggelegd om verschillende pincodes te onthouden of ingewikkelde telefoons te bedienen”, vertelt Björn Eriksson, oprichter van een initiatief voor het behoud van contanten. “Buiten de stedelijke gebieden moeten Zweden vaak tientallen kilometers reizen om geld op te nemen. We zijn in Europa, na Tsjechië, het land met de minste pinautomaten”, zegt hij. De bevolking in deze rurale gebieden is vaak afhankelijk van cash. “In afgelegen streken is de internetconnectie slecht en elektronisch betalen is daardoor soms onmogelijk.

Bovendien, mijmert Eriksson: wat gebeurt er met ons geld als de banken straks een monopolie hebben? Wat te denken van negatieve rentes? Eriksson noemt de Zweden naïef in hun vertrouwen in het bankwezen. “Een belangrijk argument voor contant geld is dat je het in je achtertuin kunt begraven.” Voorlopig kan dat ook gewoon. Adviseur Segendorff van de centrale bank denkt dat cash de komende jaren nog niet verdwijnt. Maar steeds zeldzamer, dat wordt het wel.

 

In 2015 werd in Nederland voor het eerst meer gepind dan contant betaald. Van banken en detailhandel mag er nog wel meer gepind en contactloos betaald worden: het is veiliger en goedkoper voor winkeliers. Sommige ondernemers nemen zelfs helemaal geen contant geld meer aan.

Dat geldt voor het Vlaamsch Broodhuys in de Amsterdamse Jordaan, want bij alle vestigingen kun je alleen elektronisch betalen. Ook busmaatschappijen zetten vanwege de veiligheid deze stap. In de nachtbussen van Amsterdam kan geen kaartje meer worden gekocht met contant geld en in maart volgen alle bussen. Ze worden dan uitgerust met een pinautomaat. Volgend jaar wil het Gemeentelijk Vervoerbedrijf het hele openbaar vervoer ‘cashvrij’ hebben. Ook busmaatschappij Arriva plant die stap.

Toch zal contant geld niet snel verdwijnen, is de verwachting. Vooralsnog vindt een duidelijke meerderheid van de bevolking dat contant betalen mogelijk moet blijven, blijkt uit onderzoek dat De Nederlandsche Bank heeft laten verrichten voor het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer. Dit platform vindt dat mensen altijd een keuze moeten houden tussen verschillende betaalwijzen, ongeacht of ze nu anoniem willen blijven, geen pas hebben of niet naar een andere winkel kunnen uitwijken.

Alles bij de bron; Trouw